Özet
Yaşamın devamı için en temel gereksinimlerden biri olan barınma, zamanla ihtiyaçların artmasıyla, basit yapılardan daha büyük yapılara geçişi zorunlu hale getirmiştir. Teknolojik gelişmelerin sağladığı imkanlarla birlikte, ilk olarak büyük açıklıklı yapı örtüsüne sahip yapılar inşa edilmeye başlanmış, sonrasında büyük açıklık geçen döşemelere sahip yapılar ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu çalışmada büyük açıklık geçen döşeme sistemlerinin incelenmesi hedeflenmiştir Bunun için ilk olarak, döşemenin tanımlanması yapılmış, literatürde yer alan döşeme tiplerinin taşıyıcı kısımlarına göre tipolojileri oluşturulmuştur. Oluşturulan bu tipoloji içerisinden, büyük açıklık geçen döşeme sistemleri taşıyıcıları bakımından ele alınıp, örnek yapılar üzerinden irdelenmesi yapılarak elde edilen sonuçlarla birlikte yol gösterici bir doküman oluşturulması amaçlanmıştır. Çalışmanın giriş bölümünde tezin amacı, kapsamı ve yöntemi yer almaktadır. İkinci bölümde, genel kavramlar başlığı altında döşemenin tanımları ve taşıyıcı kısımlarına göre döşemelerin sınıflandırılması yapılmış ve bu sınıflandırmalar hakkında temel bilgiler verilmiştir. Devamında büyük açıklık kavramı ele alınmış, büyük açıklıklı yapıların ilk örnekleri ve geçirdiği süreçler kronolojik olarak ortaya konulmuştur. Üçüncü bölümde, büyük açıklık geçen betonarme, ahşap, çelik ve kompozit döşeme sistemleri ayrıntılı bir şekilde incelenmiş, her bir sistemle ilgili teorik bilgiler ve uygulama örneklerine yer verilmiştir. Dördüncü bölümde, büyük açıklı döşeme sistemleri, örnek proje/binalar üzerinden incelenmiş, yapı alanı/taşıyıcı sistem, döşeme alanı/geçtiği açıklık ve yapım süresi/yapım maliyeti kriterleri açısından irdelemeleri yapılmıştır. Sonuç bölümünde, büyük açıklık geçen döşeme sistemlerinin geçtiği açıklık, tercih edilen sistem, yapım süresi ve bina fonksiyonuna uygunluk açısından mimariye sağladığı olanaklar ortaya konmuştur.