Toplumsal Sınıfların Sağlık Deneyimlerine İlaç Üzerinden Bakmak

Abstract

Bu çalışma, sağlığın toplumsal sınıflar tarafından deneyimlenme biçimlerini, Türkiye’nin son dönem sağlık politikalarının merkezinde yer alan "orijinal" ve "jenerik" ilaç formlarının reçetelenmesi özelinde incelemektedir. Türkiye’de 2000’li yıllar sonrasında belli toplumsal ve ekonomik hedefler doğrultusunda jenerik ilaç üretimi desteklenmeye başlamıştır. Jenerik ilaç, uzun ve masraflı AR-GE süreçleri gerektirmediği için devletin ilaç alımlarında avantaj sağlayacak ve dışa bağımlılıktaki riskleri azaltacak "yerli" ilaç formu olarak kodlanmıştır. Jeneriği üretilen orijinal ilaçların geri ödeme listesinden düşmesiyle, jenerik ilaç üretim alanında pazarlama etkinlikleri de yoğunlaşmıştır. Araştırma, yerli sermaye ile kurulan jenerik ilaç üreticisi firmaların doktor ziyaretlerini yoğunlaştırdığı İstanbul Bağcılar’da toplam 16 doktorla yapılan görüşme notlarına dayanarak kullanım değerine yönelik gelişen bu ilaç üretim alanını, tüketim boyutuyla ilişkisi üzerinden incelemeyi hedeflemektedir. Görüşülen doktorlar tıbbi tanıtım sorumlularının marka tercihlerinde etkisi olduğunu, kendilerine jenerik ilaç üreten firmalardan gelindiğini, ilaç yazma eğiliminin de yine bu ilaç grubu içinde yer alan geri ödeme listesindeki jenerik ilaçlardan oluştuğunu söylemişlerdir. Semtteki hastalarınsa ilaç tüketme eğiliminin oldukça yüksek ve bu konuda onlara direnç göstermenin zor olduğunu ifade etmişlerdir. Jenerik ilacın etkililiğine ilişkin iki yönlü tavır sergilenmiştir. Doktorların bir kısmı bilimsel onaya karışmadığını söylerken bir kısmı orijinal ilaç formu karşısında jenerik ilaca mesafesini korumuştur. Bu anlamda jenerik ilaç üzerinde kutuplaşmalar yaşandığı gözlenmiştir.

This study examines the methods of healthcare experiments of the social classes specific to the prescription of "original" and "generic" drug forms that are at the center of Turkey’s recent healthcare policies. In Turkey, the promotion of generic drug production began after the 2000s in line with certain social and economic objectives. As generic drugs do not require a long, costly R&D process this not only offers an advantage for the state in terms of drug purchasing, but was also coded as a "local" drug form that would reduce the risks of foreign dependency. After the generically produced, original drugs were added to the reimbursement list, marketing activities in the field of producing generic drugs increased. The study aims to examine the association in the consumption aspect in the production field of these drugs developed according to the usage value based on notes taken in interviews with a total of 16 doctors in Bağcılar, Istanbul where doctor visits by generic drug companies established with local capital became more concentrated. The doctors in question said the pharmaceutical promotion representatives influenced their choice of brands; the generic drug manufacturing companies visited them and their tendency of issuing prescriptions consisted of these generic drugs that were in this drug group and included on the drug reimbursement list. These doctors said the tendency of drug consumption of patients in the district was significantly high and they found it difficult to resist them in this aspect. They displayed a bilateral attitude regarding the effects of the drugs. While some of the doctors said they would not interfere in scientific approval, some preferred the original drug form rather than generic drugs. In this sense, it was determined that there was disagreement regarding generic drugs.