Phrygia Epiktetos kentlerinden Eskişehir Dorylaion (Şarhöyük)'un Hellenistik devir seramik tipolojisi

Abstract

Bu çalışmada Eskişehir, Dorylaion'un Hellenistik devir seramikleri ele alınmıştır. Dorylaion kazılarında bulunmuş olan özel ve kaba seramiklerin incelendiği çalışmada temel amaç genel bir tipoloji oluşturmaktadır. İlk olarak siyah firnisli seramikler, batı yamacı seramikler, kalıp yapımı kaseler ve unguentarium grupları ele alınmıştır. Bu seramik gruplarının başta Anadolu'da yer alan merkezlerle olmak üzere Akdeniz'de de bulunan diğer önemli merkezlerle olan benzerlikleri incelenerek belirli bir tarihlendirme oluşturulmuştur. Bununla birlikte bu seramiklerin hamur ve firnis özellikleri de incelenmiş ve üretim süreçleri ve yerleri hakkında sonuçlara ulaşılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın esas yoğunluğunu oluşturan kaba seramik grupları için de başlangıçta bir form dağılımı oluşturulmuş, ardında da bu formların farklı tipleri gruplandırılmıştır. Bu tip grupları bulundukları konteksler yardımıyla tarihlendirilmiştir. Ayrıca kaba seramik gruplarının hamur renkleri, hamur katkıları, astar renkleri ve astar özellikleri ayrı ayrı incelenmiştir. Formlara ait tipler bir arada da hamur ve astar özellikleri yönünde değerlendirilerek, ilk olarak tipler için, ardından da tüm Dorylaion Hellenistik dönem kaba seramiklerinin sahip olduğu genel karakter ortaya konmuştur. Çalışmamız neticesinde özel seramik grupları açısından yoğunlukla Pergamon olmak üzere, Ephesos, Sardes gibi merkezlerle ilişkilerin varlığı anlaşılmıştır. Ayrıca bu seramik gruplarının taklitlerini yapan daha yerel ölçekli bir atölyenin varlığı da önerilmektedir. Dorylaion Hellenistik dönemi için karakteristik kaba seramiklerin, gri hamurlu, gri astarlı, çok büyük çoğunlukta kum, mika ve kireç katkılı olduğu açık bir şekilde anlaşılabilmiştir.