Kültürel Karşılaşmalar: İtalya’daki Lecce Kentinin Barok Mimarisi Üzerindeki Olası Osmanlı Sanatı Etkileri

Abstract

Güney İtalya’da Puglia Bölgesi’nde bulunan Lecce kenti, tarih boyunca,bulunduğu konum nedeniyle, birçok değişik kültürün etkisi altında kalmıştır.Bu kültürlerden biri, 1480 yılında Osmanlıların, Fatih Sultan Mehmed döneminde,Lecce’ye çok yakın bir kent olan Otranto’yu kuşatıp ele geçirmesiyle birlikte,Türk kültürü olmuştur. Bu etki, Lecce şehrinde, Santa Croce Kilisesi gibi diniyapılarda 16. ve 17. yüzyıla tarihlenen bir kısım heykel ve kabartmalarda Türkimgesinin ele alınması şeklinde kendini göstermiştir. Bu çalışmada öne sürülennokta, kentte izlerine rastlanan bu Türk imgesinin ötesinde, Türk sanatınındoğrudan Lecce’deki mimariyi etkilemiş olabileceğidir. Lecce’ye yaptığımız üçaraştırma gezisinde Barok üsluplu dini ve sivil mimari örneklerinden toplananveriler doğrultusunda gündeme getirilen bu olasılığa, çeşitli yapılardaki süslememotifleri ve mimari formların, Türk sanatındaki bazı öğelerle karşılaştırılmasıyoluyla işaret edilmektedir. Söz konusu formlardan birincisi, Lecce’de Baroküsluplu birçok yapıda tespit ettiğimiz ve Türk sanatında sıkça kullanılan palmetmotifine benzeyen bezeme öğesidir. Saptadığımız ikinci form, yine aynıdönemdeki Türk sanatında karşımıza çıkan, iki yana uzantıları olan madalyonformu salbekli şemse motifidir. Belirlenen üçüncü form ise, bir sivil mimari örneğiolan, 17. yüzyıl yapısı Palazzo dei Celestini’de belgelediğimiz Bursa kemeribenzeri mimari öğedir. Bu benzerliklerden yola çıkarak, Osmanlı ve İtalyankültürleri arasında bir etkileşime işaret edilmektedir.

The city of Lecce has been impacted by various cultures. One of these has been the Turkish culture, as a consequence of the Ottomans’ besieging and taking hold of the city of Otranto, which was very close to Lecce, in 1480 during the reign of Fatih Sultan Mehmed. This impact manifested itself in Lecce in the handling of the Turkish image on sculptures and reliefs that date back to the 16th and 17th centuries in the Church of Santa Croce. The point put forth in this study is that Turkish art might have directly affected the architecture in Lecce. This possibility is pointed out through comparing the motifs of ornamentation in various buildings in Lecce with elements in Turkish art. The first form is the ornamentation found in Baroque buildings in Lecce, which resembles the palmette motif in Turkish art. The second form is the medallion with extensions to both sides (salbekli şemse in Turkish), which is again encountered in Turkish art. The third form is the architectural element reminiscent of the Bursa arch, that was located in the Baroque structure Palazzo dei Celestini. These similarities suggest an encounter between Ottoman and Italian cultures.