History of Hamlet Translations in Turkey

Abstract

Starting with a brief discussion of the first Hamlet translations in accordance withthe Ottoman interest in western culture and Shakespeare in the 1880s, this studyintends to present an in depth historical analysis of the modern and contemporarytranslations of the play. Since the act of translation is an attempt to rewrite and/oradapt a given text in the target language and culture, this analysis does not onlyportray the way Shakespeare is perceived by the Turks but also gives evidence tothe changing nature of the Turkish culture and its understanding of language,literature, and translation throughout the years. With the close reading of translationsmade or conducted by academicians and translators such as Halide Edib, Can Yüceland Özdemir Nutku, this study aims at displaying the differences between thesetranslations’ target audiences/readers. Since the skopos, purpose and hence, strategyof a given translation is utterly dependant on the target audience, defining the targetaudience of each translation is a significant starting point. Furthermore, apart fromthe differences in the translators’s purpose and strategy, the changes the Turkishlanguage and culture experienced since the nineteenth century play a crucial rolein presenting a historical discussion of Hamlet translations in Turkey. In this respect,while examining Hamlet’s inter-temporal and inter-cultural journey in Turkey, througha close reading of translations, this paper also presents various examples of shiftsof expression in Popovi?’s terms.

Bu çalışma Osmanlı İmparatorluğunun 1880’lü yıllarda Batı kültürü ve Shakespeare’e gösterdiği ilginin sonucu olarak yapılan Hamlet çevirilerine kısaca değindikten sonra oyunun modern ve çağdaş çevirilerini derinlemesine incelemeyi amaçlamaktadır. Çeviri ediminin bir metni erek dilde yeniden yazma ya da uyarlama çabası olması nedeniyle, bu çözümleme yalnızca Shakespeare’in Türkler tarafından nasıl algılandığını değil, aynı zamanda dil, edebiyat ve çeviri anlayışının yıllar içerisinde nasıl dönüştüğünü de gözler önüne serer. Halide Edib, Can Yücel ve Özdemir Nutku gibi akademisyen ve çevirmenlerin yaptığı ya da yönettiği çevirilerin yakın okuma yöntemiyle incelenmesiyle söz konusu çevirilerin erek okur/izleyicilerindeki farklılıkların ortaya çıkartılması hedeflenmekedir. Bir çevirinin skopos, amaç ve dolayısıyla stratejisi büyük ölçüde erek okur ya da alıcıya dayandığı için bu tartışmaya başlamadan önce her bir çevirinin erek okurunu/izleyicisini tanımlamak büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, Türkiye’deki Hamlet çevirilerinin tarihsel incelenmesi sürecinde çevirmenin amaç ve stratejilerinin yanısıra Türk dili ve kültürünün on dokuzuncu yüzyıldan bu yana geçirdiği değişim de büyük rol oynamaktadır. Bu bağlamda bu çalışma, çevirilerin yakın okuma yöntemiyle incelenmesi sonucunda Hamlet’in kültürler arası gerçekleştirdiği bu zaman yolculuğunu çözümlerken Popovi?’in deyiş kaydırması adını verdiği değişikliklerden örnekler de sunmaktadır.