Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Açık Bilim, Sanat Arşivi
Açık Bilim, Sanat Arşivi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi tarafından doğrudan ve dolaylı olarak yayınlanan; kitap, makale, tez, bildiri, rapor gibi tüm akademik kaynakları uluslararası standartlarda dijital ortamda depolar, Üniversitenin akademik performansını izlemeye aracılık eder, kaynakları uzun süreli saklar ve yayınların etkisini artırmak için telif haklarına uygun olarak Açık Erişime sunar.MSGSÜ'de Ara
Osmanlı Devleti'nde Duâgûyluk müessesesi (XV-XVII. yüzyıllar)
Özet
Bu tezde Osmanlı Devleti'nin kadrolu duacılarının kimler oldukları, gelirleri ve toplumsal konumları ana kaynaklar ve arşiv malzemeleri üzerinden tespit edilmeye çalışılmıştır. Devletin devamına, padişahın sıhhatine ve hayır sahibinin iki cihan mutluluğuna duâ etmek için berat ile atanmış duâgûyân, XVII. yüzyıldan itibaren Osmanlı merkez hazinesi ve vakıf teşkilatı bünyesinde kendisine hatırı sayılır bir yer edinmiştir. Akademide, devletin maaşlı duacılarının para karşılığı duâ eden, imtiyaz ya da ihtiyaç sahibi kimseler olduğu kabul görmüştür. Bu çalışma ile devletin kimlere duâ karşılığı maaş tahsis ettiği, duâgûyluğun kökeni ile tarihi süreci anlaşılmaya çalışılmıştır. Diğer taraftan tarihsel süreçte duâgûyluğun nasıl uygulandığının, malî sıkıntı çeken devlete etkilerinin ve en önemlisi bu kişilerin toplumsal hafızadaki yerlerinin anlaşılması hedeflenmiştir. Bu tezin araştırma evreni Osmanlı duâguyânı, örneklemler ise hâssa duâguyânı ve vakıf duâgûyânıdır. Elde edilen bulgular, nitelik ve nicelik yönünden tetkik edilmiş; malî ve demografik konularda niceliksel, sosyal ve siyasî konularda niteliksel çerçevede değerlendirilmiştir.Tezin sonunda bulgular üzerinden Osmanlı maaşlı duacılarının konumu değerlendirilmiş, içerik üzerinden önerilerde bulunulmuştur. Bu çalışmadan edilecek bilgilerin Osmanlı tarihi ve vakıfları alanında yapılacak tarihî, toplumsal, kültürel, sosyolojik, psikolojik, ekonomik, demografik, hukukî ve dinî çalışmalara katkı sunması beklenmektedir.
