Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Açık Bilim, Sanat Arşivi
Açık Bilim, Sanat Arşivi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi tarafından doğrudan ve dolaylı olarak yayınlanan; kitap, makale, tez, bildiri, rapor gibi tüm akademik kaynakları uluslararası standartlarda dijital ortamda depolar, Üniversitenin akademik performansını izlemeye aracılık eder, kaynakları uzun süreli saklar ve yayınların etkisini artırmak için telif haklarına uygun olarak Açık Erişime sunar.MSGSÜ'de Ara
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası taş bezemelerinin incelenip tezhip sanatı ile birleştirilerek yorumlanması
Özet
Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası; UNESCO tarafından Dünya Miras Listesi'ne kültürel varlık olarak dahil edilerek, Türkiye'nin bu listeye giren ilk mimari eseri olma özelliğini taşımaktadır. Anadolu'nun tarih ve kültürel açıdan en dikkat çekici taş bezemelerine sahip olan bir yapısıdır. Taşın adeta dile geldiği bu bezemeler; kompozisyon, motif, sembol, simge ve gölgeler açısından son derece zengin bir tasarım gücünün ürünü olarak görülmektedir. Bulunduğu coğrafi konum itibari ile bir geçiş noktası olan Divriği birçok medeniyetin izlerini taşımaktadır. Şüphesiz ki bu bölgenin kültürel etkileşiminde buraya gelerek yaşamlarını sürdürmüş sanatçıların payı büyük olmuştur. Sanatçıların büyük bir bölümünü; kuyumcu, ressam, heykeltıraş, ahşap ustası gibi meslek gruplarına mensup aynı zamanda iyi derecede matematik ve fizik bilgisine de sahip kişilerin oluşturduğu bilinmektedir. Bu mimari yapının taş kapı bezemeleri; sanatçıların geldikleri kültürün izlerini taşırken aynı zamanda hislerini yansıttıkları bir ayna vazifesini görmektedir. Geleneksel Türk sanatları içinde yer alan tezhip sanatı da aynı aynanın farklı bir yansıması şeklindedir. Sultanlar; sanatçıları, kazandıkları savaşlar sonucunda koruma altına alarak, ülkeye getirmiş eserlerini üretebilmeleri için sarayda nakışhaneler kurarak her açıdan destek sağlamışlardır. Bu kadar kültürel zenginliğe sahip olan bir ortamda, sanatçılar içinde bulundukları dönemi, inançlarını, fikirlerini her dönem de yansıtabildikleri zengin ve eşsiz eserler üretmişlerdir. "Tezhip" geleneksel sanatların içinde en nadide eserler verilen sanat dallarımızın başında gelmektedir. Tezhiplenmiş eserlerde; altın ve lacivertin eşsiz buluşması sonucu oluşturulan kompozisyonlar ile motifler, sanatçının bakış açısıyla kâğıt üzerinde adeta dans etmektedir. Her dönemde ekollere olan yaklaşım ve beğeniler değişse de tezhip sanatı gelişimini sürdürmeye devam etmiş, içinde bulunduğu koşullardan etkilenmiş ve bu eser kompozisyonlarına yansıtılmıştır. Günümüzde tezyinatın tarihine ışık tutan belge niteliğindeki bu nadide eserler, kütüphaneler, müzeler ve özel koleksiyonlarda yapıldıkları gün gibi değerlerini korumaktadır. "Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası Taş Bezemelerinin İncelenip Tezhip Sanatı ile Birleştirilerek Yorumlanması" adlı tez/ eser metni kapsamında, bu mimari yapının bulunduğu konum, kimlerin hüküm sürdüğü, yapıyı yaptıran beylik, yapının yapım yılı, üzerindeki taş bezemelerin hangi döneme ışık tuttuğu, sanatçı grupları, motiflerin anlamları araştırılmıştır. Tüm bu değerlendirmelerin sonucunda taş bezemelerin hikayelerinin, tezhip motifleri ile birleştirildiği kompozisyona bu yapının taşıdığı manevi anlamlara ithafen "Gönül Kapısı" adı verilerek özgün bir eser ortaya çıkarılmıştır.
Koleksiyonlar
- Güzel Sanatlar Enstitüsü [365]