Hazînetü'l-Beyân ve Sefînetü'l-ʿİrfân fî Mühimmâti'l-İnsân ve Mekâsıdü'l-Cenân (İnceleme-Edisyonkritikli Metin)

Abstract

Bu tezde, Leyszâde (Emin Kösesi) Yahyâ Efendi'nin şimdilik tespit edilmiş tek eseri olan Hazînetü'l-Beyân ve Sefînetü'l-İrfân fî Mühimmâti'l-İnsân ve Mekâsıdü'l-Cenân mesnevîsinin edisyonkritikli neşri ve incelemesiyle literatüre kazandırılması amaçlanmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde, şairin hayatı, mahlası, eseri hakkında bilgilerin ardından, eserin mektup literatürünün bir ürünü olması münasebetiyle Türk edebiyatında manzum ve mensur mektup örnekleri ve şairin bu eseri neden kaleme aldığına dair hususlar ele alınmıştır. Tezin ikinci bölümünde eserin muhteva, şekil ve imlâ hususiyetlerine değinilmiştir. Mesnevî, manzum münşeâtlar sınıfına dâhil olduğundan Arap, Fars ve Türk edebiyatlarında inşâ sanatı, münşeât ve münşeât mecmuaları hakkında bilgilere yer verilmiştir. Burada ayrıca metinde yer alan tamamı manzum mektupların nesre aktarımına ve özetlerine ulaşılabilir. Bunlardan sonra metinde yer alan diğer nazım şekilleri ve vezni gibi metnin üslûbunu oluşturan hususlar hakkında bölümlere yer verilmiştir. Üçüncü bölümde nüshaların tavsifi ve metin tesisinde izlenen yolun anlatılmasının ardından mesnevînin edisyonkritikli metni yer alır.