Özet
Dijital donanımlarla yapılandırılan modern kentte sanatçılar hem metropollerin kaotik yapısını görünür kılmış hem de siyasi ve toplumsal olaylara karşı fikirlerini yine kamusal alanda sanat aracılığıyla ifade etmişlerdir. Bu ifadenin en güncel malzemesi olarak yeni medya teknolojileri kamusal alanları şekillendirmektedir. İnternetin gelişimi ve sanatta kullanımıyla yeni bir kamusallık ortaya çıkmış, sanat fiziksel mekânların ötesine geçmiştir. Gerçek zamanlı enstalasyonlar ve performanslarla beraber fiziksel mekânlar, dünyanın her yerinden izleyicilerin katılımına ve müdahalesine açık alanlar olarak işlev kazanmıştır. Heykeller ve mimari yüzeyler gibi kamusal alanları yapılandıran unsurlar; dijital ekran ve video projeksiyon teknolojileriyle yeniden üretilirken arttırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik uygulamalarıyla fiziksel alanlar içerisinde sanal obje ve mekân tasarımları yer almaktadır. Bu tez çalışması, dünya genelinden Türkiye özelindeki gelişmelere kadar geniş bir perspektifte yeni medya sanatının kamusal alanlardaki yansımalarını ortaya koyan bir araştırmadır. Bu nedenle ikinci bölüm kamusal alanın kuramsal bir tanımıyla başlamış, modern dönemlere kadar değişen anlamı ve gelişimi üzerinde durulmuştur. Kamusal sanatın gelişiminden siyasi ve toplumsal açıdan farklı bir çizgide ilerleyen Türkiye'deki kamusal sanat etkinlikleri ele alınmış, Atatürk heykelleriyle başlayan tarihsel sürecin uluslararası festivallere geçişi örnekler üzerinden incelenmiştir. Üçüncü bölümde yeni medya sanatının kavramsal bir incelemesi yapılmış, sanat türleri ile kullanılan teknolojiler tarihsel gelişimleri içerisinde ele alınmıştır. Yapay zekâ ve sanat ilişkisinin yer aldığı dördüncü bölüm, alanda yapılan tez çalışmalarının yetersizliği nedeniyle kapsamlı bir şekilde incelenmiş, ayrı bir bölüm olarak ele alınmıştır. Beşinci bölümde yeni medya teknolojilerinin kamusal sanata yansımaları kategorize edilerek örneklerle açıklanmış hem uluslararası hem de Türkiye'deki etkinlikler karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Sanatçı ve eser odaklı bir yaklaşımın benimsendiği çalışmada yeni medya teknolojilerinin dahil olduğu kamusal sanat üretimleri ve mekâna etkileri Refik Anadol, Erdal İnci, Ferdi Alıcı ve Nohlab ekibi ile yapılan görüşmelerle ele alınmıştır.