Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Şehzade Mehmed Koleksiyonundaki Baba Nakkaş tezyinatlı ciltlerin tespiti ve analizi

Abstract

"Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Şehzade Mehmed Koleksiyonundaki Baba Nakkaş Tezyinatlı Ciltlerin Tespiti ve Analizi" adlı yüksek lisans tezi ile kitap kaplarında Baba Nakkaş üslûbu örneklerinin incelenerek analiz ve değerlendirmelerinin yapılması amaçlanmıştır. Cilt sanatında Baba Nakkaş üslûbuna ilişkin yapılan çalışmaların yetersiz olması tez konusunun belirlenmesindeki ana etken olmuştur. Araştırma konusunun adresi olarak belirlenen Şehzade Mehmed Koleksiyonundaki tüm eserler yordam sisteminde incelenmiş olup yüz dokuz adet yazma eserden sekizinin Baba Nakkaş üslûbunda kitap kabına sahip olduğu tespit edilmiştir. II. Mehmed dönemi kültür ve sanat ortamı ile Baba Nakkaş'ın hayatına ilişkin yazılı kaynaklardan araştırmalar yapılarak konuya ilişkin özet bilgiler sunulmuştur. Ayrıca kitap sanatları, çini ve mimaride Baba Nakkaş üslûbu örnekleri incelenmiştir. Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi ve Şehzade Mehmed Koleksiyonuna ilişkin de özet bilgilendirmeler yapılmıştır. "Katalog" bölümünde, incelenen yazma eserlerin künye bilgileri verilerek ciltlerine ilişkin malzeme, renk, teknik, motif, kompozisyon gibi özellikleri analiz edilmiştir. Ayrıca detaylı fotoğraflar ve bilgisayar ortamında hazırlanan vektörel çizimler bu bölümde sunulmuştur. Şehzade Mehmed-67 envanter numaralı eserin kitap kabı röprodiksiyonu ile Şehzade Mehmed-88 envanter kayıtlı eserin şemse motifleri doğrultusunda levha uygulaması yapılmıştır. Bu uygulama aşamalarına ilişkin detaylı bilgiler "Uygulama" bölümünde sunulmuştur. Çalışmanın "Değerlendirme" bölümünde, incelenen kitap kaplarının özellikleri, Baba Nakkaş üslûbunda olan ve farklı koleksiyonlarda bulunan diğer kitap kapları ile tezhip, çini ve kalem işi sanatlarına ait Baba Nakkaş tezyinatı örnekleriyle karşılaştırılarak değerlendirmeler yapılmıştır. Baba Nakkaş üslûbundaki kitap kaplarıyla ilgili elde edilen bulgular bir araya getirilerek tezin sonuç maddeleri oluşturulmuştur. Çalışmanın, Baba Nakkaş üslûbundaki kitap kaplarının gün yüzüne çıkması ile daha detaylı değerlendirmelerin yapılabilmesi için önemli bir fırsat sunabileceği belirtilmiştir.