Özne ontolojisi üzerine gramatolojik bir araştırma

Abstract

Bu tez gramatolojik bir zeminde öznenin ontolojik bulmacasını ele almaktadır. Bu çalışmada iki temel soruya işaret edildi: 1. Gramatolojik bir zeminde öznenin anlaşılması nasıl mümkündür ? 2. Gramatolojik zeminin metafizik bir uslamlaması mümkün müdür? Tezin bütünü, bu metafizik zemini genel olarak idealist doktrinler çerçevesinde ele almaktadır. Öyle ki Berkeley'in idealist öğretisi, Kant'ın transandantal idealist felsefesi ve en nihayetinde de Bergson'un imge metafiziğinin karşılıklı okumaları bu metafizik zeminin radikal bir sorgulama sürecinden geçirilmesine ve böylece de ortaya konulmasına hizmet etmektedir. Gramatolojik bir zeminde çalışmak farklı alanlar arasında karşılaştırmalı bir çalışmayı davet eder nitelikte. Bu anlamda, tez psikanalitik kuramları ve paleontolojik bulguları da tartışmaya dahil etmekten çekinmedi. Tezin ilk ana bölümü özne kavramını metafizik bir zeminde tartışır ve transandantal öznenin Kant'ın kendi orijinal epigenesis kuramı üzerinden dekonstrüksiyonunu ortaya koyar. Tezin ikinci ana bölümünde tartışma psikanalitik bir perspektifte geliştirildi. Bu bölüm Jung'un eşzamanlılık ve Bergson'un zamandaşlık kavramlarının üzerinden gramatolojik zamansallığın nasıl ele alınabileceği meselesine işaret eder. Son bölümse öznenin mevcudiyetini paleontolojik alanda tartışır ve metafizik sorunsalı geneolojik kökeninde tartışmaya açar. Özne zamansal bir süreklilik içinde kendisini ben olarak adlandıran ontolojik bir yayılımsallık olarak ele alındığında, bu ontolojik yapının kurulumunda zaman metafizik anlamda kurucu bir rol üstlenmektedir. Öte yandan zaman kavramının kendisi Bergsoncu bir perspektiften sorgulamaya tabi tutulabilir. Bu sorgulama gerçekleştiğinde özne kurucu metafizik kavramını bir anlamda yitirmekte ve bu sayede de özneler arasılık, ve özne nesne ilişkisi anlamında sınırları bulanıklaşmaktadır. Öznenin bu anlamda bir kırılganlık olarak ele alınabileceğinin ve hatta ancak böyle ele alınmasının gerekliliği Jungcu kuram ekseninde hali hazırda teklif edilmiş ve Bergsoncu zamandaşlık kavramının psikanalitik bir muadili olarak sinkronisite kavramı Jung tarafından ortaya konulmuştur. Zaman ve öznenin bu çerçevede ele alınması, kendisini tarihsel süreçte inşa etmiş bu metafizik yapının kökensel olarak nasıl ele alınabileceğinin ve aslında ne anlamda tek meşru, mümkün ve mevcut tasarımın bu olmadığına mağara resimlerinin sinkronistik anlam çözümlemeleri ile işaret edilmektedir. Bu anlam çözümlemeleri, anlamın doğasının zeminine bu türden bir metafizik zemini koymanın bir keyfiyet meselesi olmayıp zorunlulukla mümkün anlam teorisinin ancak bu türden bir metafizik zeminde anlaşılabileceğine işaret etmektedir. Bu metafizik zemin üzerinde kendisini linear zaman akışı içinde ben olarak inşa eden öznenin nesne ile kurduğu ilişkiden, akışkanlık ve geçirgenlik kavramları üzerinden şekillenen bir özne tasavvuru önerilmektedir. Tez, ele aldığı metafizik kavramları özne ekseninde inşa etmekten ziyade onları sorgulamak türünden dekonstrüksiyoncu bir üslupta yazıldı.