Ebubekir Ağa güfte mecmuası: Türkçe güfteler (İnceleme-transkripsiyonlu metin)

Abstract

Klasik Türk müziğinin en önde gelen bestekârlarından olan Ebubekir Ağa'nın tertip ettiği, Ebubekir Ağa Mecmuası ismiyle anılan güfte mecmuası, türünün en nadide örneklerindendir. Mecmua, meşhur bir bestekârın koleksiyonu olmasının yanı sıra geniş hacmiyle de öne çıkmaktadır. Esasen 18. yüzyıla ait olan eser, intikal ettiği kişiler tarafından eklemeler yapılarak genişletilmiştir. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi Türkçe Yazmalar 5658 numarada "Şarkı Mecmuası" adıyla kayıtlı olan mecmua 371 varaktan müteşekkil olup 1086 Türkçe, 312 Farsça ve 6 Arapça güfte içemektedir. Çalışmamızda mecmuadaki Türkçe güfteler incelenmiş ve bu güftelerin transkripsiyonlu metni ortaya konulmuştur. Beş ana bölümden oluşan tezimizin "Giriş" kısmında güfte mecmualarına dair genel bilgi verilip bu eserlerle ilgili çıkarımlarda bulunulmuştur. İkinci bölümde, mecmuanın mürettibi Ebubekir Ağa'nın hayatı, sanatı ve eserlerine dair bilgiler verilmiştir. Üçüncü kısımda çalışmamızın konusu olan mecmuanın şekil ve muhteva özellikleri ele alınmış, dördüncü bölümde ise transkripsiyonlu metin oluşturulurken izlenen yöntem açıklandıktan sonra mecmuanın transkripsiyonlu metni verilmiştir. "Sonuç" bölümünde çalışma neticesinde varılan sonuçlar açıklanmış, sonda ise mecmuadaki eserlerin çeşitli kriterlere göre sıralandığı listeler verilmiştir. Çalışma neticesinde mecmuanın bir defter niteliğinde düzenlendiği, mecmuada genellikle dönemin güncel eserlerinin yer aldığı, halk tipi şiirlerin de rağbet görüp bestelendiği ve mecmuada kendine yer bulduğu görülmüştür. Metnin okunmasıyla elde edilen güftelerin listesinin çalışmanın sonunda verilmesiyle ise devrin repertuvarına dair geniş bir çizelge sunulmuştur.