Güzel sanatlar terimleri alanında öncü bir çalışma : Sanâyi’-i Nefîse Istılâhâtı Mecmûası

Abstract

Sanâyi’-i Nefîse Istılâhâtı Mecmûası, 1330 (1914/15) yılında İstanbul’da basılmış küçük boyutlu bir çalışmadır. Mecmûa, dönemin Maârif-i Umûmiyye Nezâreti’ne (Milli Eğitim Bakanlığı) bağlı olarak kurulmuş olan Istılâhât-ı İlmiyye Encümeni (İlim Terimleri Komisyonu) tarafından hazırlanmıştır. Güzel Sanatlar alanında kullanılan Fransızca terimlere, Osmanlı Türkçesi’nde karşılık önermelerini içeren ilk toplu çalışma olma özelliğine sahip olan mecmûadaki terimler Celâl Esad (Arseven, 1875-1971) Bey tarafından toplanmıştır. Celâl Esad, dönemin Kadıköy Belediye Dairesi müdürüdür ve başkanla birlikte 26 kişiden oluşan Istılahât-ı İlmiyye Encümeni’nin üyesidir. Sanatın farklı alanlarında çalışmalar yaparak çok sayıda eser hazırlamış olan Celâl Esad Arseven Türk Sanatı, İstanbul araştırmaları, sanat sözlükleri çalışmalarıyla “sanat tarihçisi” kimliğini ön plana çıkarmış bir isimdir. Bu bağlamda Sanâyi’-i Nefîse Istılâhâtı Mecmûası, onun sonraki yıllarda, çok daha kapsamlı olarak ele aldığı sanat sözlüklerine öncülük etmiştir.