Ayın İzi 20 / 2003

Abstract

İnsanın kendisine bir barınak yapma işine ne zaman giriştiğini kesin olarak bilemiyoruz. En eski yerleşmelerden olan Jeriko'yu incelediğimizde kent duvarlarının belli bir düzen içinde inşa edildikleri görülebilir. Bu, sadece toplama taşlarla yapılmış ve fazla bir tekniği gerektirmeyen bir inşaattır. Dönemin konutları hakkında bir bilgi sahibi olduğumuzu söyleyemeyiz. Avcı ve toplayıcı yaşamdan tarımsal ve üretici yaşama geçmiş insan kendi işini nasıl yapıyor ise konutunu ve tapınağını da aynı şekilde yapıyordu. Bunun için de doğada bulduğu ağaç, bitki, taş ve toprak gibi nesneleri kullanıyordu. Sonuçta ortaya çıkan ise aynı tipe sahip yapılardı. Günümüzde benzeri yapıları, Afrika'nın kırsal alanda ilkel yaşam süren kabilelerinde görebilmekteyiz. Ortaya çıkan yapı türünü mimari olarak isimlendiremeyiz. Çünkü ortada bir uzman olmadığı gibi türetilmiş yapı malzemesi ve teknik sözlük yoktur. Zamanla insanlık üretim alanında ilerleme kaydedince uzmanlık alanlan çoğaldı ve sonuçta bütün gelişmeler kültüre dönüştü. Yapı sanatı da böylece, kültürün en önemli ürünleri arasında yer aldı. Bu dönemde uzman yapıyı yöneten kişinin , ki ona artık mimar ve ürüne mimari diyebiliriz, yanında başka uzmanların da işin içinde oldukları görülmektedir. Duvarcı, marangoz, cam ustası, çinici, demirci, nakkaş gibi farklı alanlan temsil eden teknik ve sanat adamları mimarinin kullanım, strüktür ve estetik yönlerini sağlamışlardır. Döneminde her teknik ve sanat dalı için yeni uzmanlar lonca sistemi içinde usta-çırak ilişkisi ile yetişirken mimarlığın örgün bir eğitim sistemi ile öğretilmesine başlanınca bu dallar birer disipline dönüşmüştür. Başlangıçta az sayıdaki disiplinlerin özellikle endüstri devriminden sonra teknolojinin gelişmesi sonucu çoğalmağa başladığı görülür. Artık yeni bir yüzyılın başlangıcındayız. İnsanlık, bu yüzyıla takip edilemez bir hızla gelişen iletişim ve teknoloji ile girdi. Bilgisayarın mimaride kullanılması yadsınamaz. Ama ne var ki tasanın olayı yine mimarın kafasında ve becerili ellerinde gerçekleşmek durumunda. "Mimar" olacak kimsede aranacak nitelikler Vitrivius' dan beri değişmedi. Vitrivius'un işaret ettiği nitelikler farklı bilgiler ve estetik değerlerden ibarettir. İşte bu bilgi ve değerler mültidisipliner bir mimarlık eğitimi içinde yer alırlar. Olayı "yapı sanatı "ndan "mimari" düzeyine ancak farklı disiplinleri uygun oranlarda öğrenciye aktarmakla sağlayabiliriz. Fakültemiz dört bölümü ile, mimariyi, kentsel boyuttan bina gruplarına, tek binaya o binanın bir mekanına ve o mekanın içinde yer alan bir ürüne kadar tasarlayıp uygulayacak birikim ve potansiyele sahiptir. Bunun yanı sıra öğrencilerimizin sürekli bir güzel sanatlar ortamı içinde bulunmaları kendilerinin eğitim ve görgülerini olumlu yönde etkileyecektir. Yeni bir sömestre başlarken bütün üniversitemiz mensuplarına ve öğrencilerimize başarılar dilerim. Prof. Dr. İlgi Aşkun Mimarlık Fakültesi Dekanı