Çekirdek köylerin eko turizme kazandırılması için sürdürülebilirlik kavramı çerçevesinde bir model

Abstract

Eko köyler kırsal kesim turizminin bir uygulama alanı ol- maktadır. Geleneksel köy hayatını da yaşama katan tatil gü- zergahlarının tercihi haline gelmektedir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde (KKTC), Devletin taraf olarak 2004teki Karpaz Yarımadasında emirname kararlarıyla başlattığı eko köy turizm hareketlerinin, sürdürülebilirlik kapsamında bir planlama yak- laşımı ile Kıbrıs Adasında uygulanmasının yararlı olacağı dü- şünülmektedir. Devletin bu kararlarına katkı sağlamak üzere, çekirdek köylerin turizme kazandırılması için sürdürülebilirlik kavramı cerçecesinde bir çalışma geliştirilmiştir. Çalışmada, çevre sorunları, sürdürülebilir gelişme ve çevresel sürdürülebi- lirlik tartışılarak eko turizm ve eko köy, içerik olarak ele alınmış, turizme kazandırılacak çekirdek köyün kapsamı açıklanmıştır. Çekirdek köylerin sürdürülebilirliği için bir kavramsal çerçeve oluşturularak sürdürülebilir eko turizm bağlamında planlama ilkeleri ortaya konmuştur. Eko köylerin sürdürülebilir olmasına yönelik, Wheelerin sürdürülebilirlik planlamaya yönelik ortaya koyduğu 9 temel çalışma alanı olan; a. Kompakt, dengeli arazi kullanımı, b. Araç kullanımı ve kolay erişim, c. Kaynakların akılcı kullanımı, atıkların azaltılması, çevre kirliliğinin önlenmesi, d. Doğal sistemlerin restorasyonu, e. İyi konut ve yaşam çevresi, f. Sağlıklı sosyal ekoloji, g. Sürdürülebilir ekonomi, h. Halk katılı- mı, i. Yerel kültür ve toplumsal değerlerin korunması, kavramsal çerçeveleri kullanılarak bir model uluşturulmuştur. Bu model çerçevesinde eko turizm uygulaması için devlet tarafından pilot köy olarak seçilen Büyükkonuktaki oluşumlar irdelenmektedir.

Eco villages comprise a part of eco-tourism in rural regions, and are the destination of choice for those who wish to expe- rience a taste of traditional life. In 2004, through a series of by-laws, the Turkish Republic of Northern Cyprus (KKTC) initi- ated an eco-tourism movement in the Karpaz Peninsula. It was envisioned then that a planning approach within the frame- work of sustainability would be of importance to the island, and the project was developed using a sustainable planning approach with a view to contributing to the state s initiative to incorporate core villages into tourism on the island. Eco-tour- ism and the eco-village were explored within the framework of environmental problems, sustainable development and environmental sustainability, and the concept of core village was explained, with an emphasis on its benefits for tourism on the island. To ensure sustainability of the villages, a concep- tual framework based on the principles of sustainable plan- ning was established, specifically, in this case, on the Wheeler principles. These are grouped as: a. Compact, efficient land use, b. Less automobile use, better access, c. Efficient use of resources, reduction of pollution and waste, d. Restoration of natural systems, e. Good housing and living environments, f. Healthy social ecology, g. Sustainable economics, h. Commu- nity participation, i. Preservation of local culture and wisdom. These are used as cross references in assessing the situation in BÜyÜkkonuk Village, the place nominated as the pilot area for eco-tourism.