Hacı Selim Ağa Kütüphanesi Hacı Selim Ağa ve Hüdai Efendi koleksiyonlarındaki bulut motifli ciltler

Abstract

İstanbul ili Üsküdar ilçesinin çarşısında inşa edilen Hacı Selim Ağa Kütüphanesi Hacı Selim Ağa, Nurbânû Sultan, Yâkub Ağa, Kemankeş Emir Hoca, Hüdâyî Efendi yazmaları adı altında toplam beş koleksiyondan oluşmaktadır. Tezimize konu olan yazma eserlerdeki bulut motifli cilt kaplarının incelendiği kütüphanede 4335 adet eser bulunmaktadır. Koleksiyonların konularının çoğunluğu din içerikli olmakla birlikte tarih, edebiyat, ahlak, coğrafya, hendeseve mantık konularında da çok önemli eserler vardır. Kütüphanedeki beş önemli koleksiyon içinde bulunan orijinal eserlerin hepsi taranmış, JPG formatında kaydedilmiş ve bilgisayara aktarılmıştır. Görselleri tek tek incelenmiş ve bulutlu ciltler belirlenmiştir. Hacı Selim Ağa Koleksiyonu'nda 27, Hüdâyî EfendiKoleksiyonu'nda 37, Kemankeş Koleksiyonu'nda 30, Nurbânû Sultan Koleksiyonu'nda7,Yâkub Ağa Koleksiyonu'ndada 38 olmak üzere toplam 139 adetbulutlu cilt tespit edilmiştir. Tez kapsamında Hacı Selim Ağa ileHüdâyî Efendi koleksiyonları incelenmiş, görselleri alınmış,çizimleri yapılmış, çizilen tasarımlar yüksek çözünürlükte taran¬mış, taranan çizimler de tezin çizimler bölümüne yerleştirilmiştir. Koleksiyonlarda bulunan ciltlerin kompozisyonlarından desenlerine, motiflerinden ince ayrıntılarına kadar üzerine nakşedilmiş mevcut uygulamalar tespit edilmiş ve katalog bilgileri hazırlanmıştır.Ciltlerin cilt özellikleri, kalıpları, deri renkleri, paftaları, kompo-zisyonları, motifleri belirlenmiştir.Eserlerin katalog bilgileri için, kütüphanenin bilgisayar sisteminde kayıtlı bulunan bilgiler okunarak, eserlerin tarihleri,konuları, yazarları, yazıları not alınmıştır. Tezin röprodüksiyon uygulama kapsamında Hüdâyî Efendi Koleksiyonu'ndan 352numaralı eserin cilt kapağının taslakları çıkartılmıştır. 352 numaralı eserin kalıp klişeleri bastırılarak kalıplar titiz bir şekilde temizletilmiştir. Yaptırılan kalıpla (Resim 130) klasik cilt kuralve yöntemleri ile uygulama cilt yapılmıştır. Yapılan inceleme ve araştırmalar değerlendirme ve sonuç bölümlerinde açıklanmıştır.