Sınıf Öğretmeni Adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Özyeterlik Algıları Ve Teknoloji Destekli Öğrenme Görevi Tercihleri

Abstract

Teknolojinin hızla gelişmesi, eğitim alanında da kaçınılmaz bir dönüşümü beraberinde getirmiştir. Bu dönüşümün merkezinde ise eğitim ortamlarının düzenlenmesinden sorumlu olan öğretmenler bulunmaktadır. Öğretmenlerin, eğitim programlarının her bir ögesine nüfuz eden teknolojiyi, doğru ve etkili bir şekilde öğrenme ve öğretme süreçlerine dâhil etmeleri, günümüz eğitim anlayışının temel bir gerekliliğidir. Buna bağlı olarak öğretmenlerin öğretim içeriğine uygun teknolojileri uygun öğretim yöntemleri ile bağdaştırarak öğrencileri öğrenme hedeflerine ulaştırması olarak tanımlanabilen teknolojik pedagojik alan bilgisi yeterliklerinin doğrudan öğretim sürecinin niteliğini etkileyen değişkenlerden biri olduğu söylenebilir. Bu çalışmada da öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi özyeterlik algılarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Karma yöntemde tasarlanan araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi özyeterlik algılarının ve teknoloji destekli öğrenme görevi tercihlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın temel amacı doğrultusunda araştırmanın nicel kısmında cinsiyet değişkeninin öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisine yönelik özyeterlik algılarında etkisi olup olmadığını; nitel kısmında ise öğretmen adaylarının teknoloji destekli öğrenme görevleri tercihlerinin özelliklerinin neler olduğu, bu görevlere puanlama anahtarı aracılığıyla verilen puanların üst ve alt özyeterlik düzeyinde yer alan öğretmen adaylarına göre nasıl farklılaştığı, yanıtlanması amaçlanan alt problemler olarak belirlenmiştir. Araştırma kapsamında karma desen kullanıldığı için çalışma grubu, tesadüfi olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Çalışma grubunu Marmara Üniversitesi 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Sınıf Öğretmenliği Bölümü'nde okuyan 59 4. sınıf öğretmeni adayları oluşturmuştur. Araştırmanın nicel ve nitel verileri aynı çalışma grubundan toplanmıştır. Araştırmanın nicel verileri, araştırmacı tarafından oluşturulan Kişisel Bilgi Formu ve Horzum, Akgün ve Öztürk (2014) tarafından geliştirilen Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Ölçeği (TPABÖ) ile toplanmıştır. Nitel verilerin toplanmasında ise, araştırmacı tarafından geliştirilen ve Ders Bilgi Formu, Öğrenme Etkinliği Formu ve Görüşme Formu isimlerinde 3 bölümden oluşan Teknoloji Destekli Öğrenme Görevi Formu ile Teknoloji Destekli Öğrenme Görevi Puanlama Anahtarı kullanılmıştır. Araştırmanın nicel verileri ilişkisiz örneklemler t testi ile, nitel veriler için ise içerik analizi yapılarak çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisine yönelik özyeterlik algı düzeylerinin ölçeğin toplam puanı açısından yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Öğretmen adayları en fazla pedagojik alan bilgisi, en az teknolojik bilgi alt boyutlarına yönelik kendilerini yeterli gördüklerini belirtmişlerdir. Çalışmada, öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi ölçeğinden aldıkları toplam puanların cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermediği görülmüştür. Ancak erkek sınıf öğretmeni adaylarının teknolojik bilgi alt boyutunda kadın öğretmen adaylarına göre kendilerini daha yeterli gördükleri tespit edilmiştir. Etki büyüklüğüne bakıldığında bu farkın küçük düzeyde büyüklüğe sahip bir etki olduğu görülmüştür. Araştırmanın nitel boyutunda, öğretmen adaylarının teknoloji destekli öğrenme görevi puanlama anahtarı puanlarının düzeyi, teknoloji destekli öğrenme görevlerinin özellikleri ve öğrenme-öğretme süreçlerinde teknoloji kullanımının faydalarına yönelik görüşleri incelenmiştir. Öğretmen adaylarının teknoloji destekli öğrenme görevleri puanlama anahtarı puanlarının üst ve alt özyeterlik düzeylerine göre anlamlı şekilde farklılaşmadığı görülmüştür. Araştırmadan elde edilen sonuçlar alan yazın ışığında değerlendirilerek öneriler geliştirilmiştir.