Süleymaniye ve Köprülü Yazma Eser Kütüphanesi Sancak Kur’an-ı Kerim ciltlerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada Türk cilt sanatının araştırılması bağlamında Süleymaniye ve Köprülü Yazma Eser Kütüphanesinde bulunan Sancak Kur'an-ı Kerimlerinin cilt özelliklerini mercek altına almakta ve Sancak Kur'an-ı Kerimlerini inceleyerek bu sanatın zenginliğine katkı sağlamaya çalışılmıştır. Çalışma kapsamında yapılan literatür taraması ile Sancak Kur'an-ı Kerimlerinin tarihsel süreçte hangi amaç ve alanlarda kullanıldığı incelenmiştir. Bununla birlikte kaç farklı şekilde hazırlandıkları, kullanılan malzeme çeşitlilikleri, süsleme teknikleri ve mahfazaları bakımından da farklı boyutlarda irdelenmiştir. Süleymaniye ve Köprülü Yazma Eser Kütüphanesi koleksiyonlarında toplamda 12 adet Sancak Kur'an-ı Kerimine ulaşılmıştır. İncelenen ciltlerin iki adedi sekizgen formda diğer on adedi ise dikdörtgen formdadır. Sancak Kur'an-ı Kerimi ciltlerinin iki adedi kalıp, bir adedi lake, iki adedi yazma, dört adedi zerbahar, bir adedi yekşah, iki adedi ise düz deri ile kaplıdır. Bu çalışmanın bir parçası olarak; Süleymaniye ve Köprülü Yazma Eser Kütüphanelerindeki Sancak Kur'an-ı Kerimleri koleksiyonu katalog haline getirilmiş, resim ve çizimler eklenmiş, dört adet Sancak Kur'an-ı Keriminin cilt uygulamaları yapılarak özellikleri ele alınmıştır. Çalışma sonunda Türk cilt sanatının çeşitliliği ve özellikle Sancak Kur'an-ı Kerimlerinin özgünlüğü vurgulanmakla birlikte, literatüre kaynak kazandırılmaya çalışılmıştır.