Öğretmen adaylarının umut düzeylerinin atanamama kaygısına etkisinde sosyal güven ve memnuniyetin aracı etkisi

Abstract

Öğretmen yetiştirme ve atama konusunda yaşanan arz-talep uyumsuzluğu, ihtiyaç fazlası öğretmen sorununu gündeme getirmektedir. Mesleğini kamuda icra edebilmek için Kamu Personeli Seçme Sınavı’na giren öğretmen adayları, büyük bir topluluk içinden, “atanan” küçük bir grup içinde olabilmek adına rekabet etmektedirler. Dolayısıyla bu rekabet beraberinde atanamamaya ilişkin bir kaygı getirecektir. Kaygı ile baş edebilmek bireylerin kişilik özelliklerinin yanı sıra durumları algılama ve anlamlandırma yeteneklerine de bağlıdır. Bir kişilik özelliği olarak ifade edilebilen umut, amaçlar için potansiyel yeni yollar keşfetme ve eyleme geçme yeterliliği demektir. Bununla birlikte, kişinin kendi dünyasında kurduğu samimi ve güvenilir ilişkilerinin varlığı ile karakterize olan sosyal güven ve memnuniyet hissi, kişinin yaşadığı durumları ve kendini algılamasında büyük önem taşımaktadır. Dolayısıyla öğretmen adaylarının atanamama kaygısının, umut ile sosyal güven ve memnuniyet düzeylerine göre değişkenlik göstereceği düşünülmektedir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı KPSS kursuna devam eden öğretmen adaylarının umut düzeylerinin atanamama kaygısına etkisinde sosyal güven ve memnuniyet düzeyinin aracı etkisi olup olmadığının araştırılmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu, basit rastgele örnekleme ile belirlenmiş KPSS kursuna devam eden 360 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Sosyal Güven ve Memnuniyet Ölçeği, Sürekli Umut Ölçeği ve Öğretmen Adaylarının Atanamama Kaygısı Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmen adaylarının sosyal güven ve memnuniyet düzeyleri ile atanamama kaygılarının yüksek, umut düzeylerinin ise orta düzeyin üzerinde olduğu görülmüştür. Bununla birlikte öğretmen adaylarının umut düzeylerinin atanamama kaygısını negatif yönde anlamlı bir şekilde yordadığı ve öğretmen adaylarının umut düzeylerinin atanamama kaygısına etkisinde sosyal güven ve memnuniyetin kısmi aracı etkisi olduğu görülmüştür.