Endüstri ürünleri tasarımı eğitiminde bir anlama ve anlatım aracı olarak serbest el çiziminin tasarım/ürün fikrini somutlaştırmadaki rolü

Abstract

Bu çalışmada, Endüstri Ürünleri Tasarımı disiplininin, lisans eğitimi sürecinde ve meslek pratiğinde ihtiyaç duyduğu görsel, üç boyutlu algı ve serbest el çizimi yetilerinin kazandırılması amacıyla işlenen Anlatım Teknikleri 1-2 dersleri öğrenci uygulamaları üzerinden, çıktıları oluşturan serbest el çizimlerinin beklentiyi karşılama düzeyi araştırılmıştır. Meslek pratiğinin gereklilikleri, MSGSÜ Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü'nün eğitim anlayışı ve bu anlamdaki donanım beklentisi, geçmiş yıllar ve günümüzde işlenen Anlatım Teknikleri 1-2 derslerinin müfredatlarına odaklanılmıştır. Mesleğin gerektirdiği serbest el çiziminin, bir anlama ve anlatım aracı olarak fikri somutlaştırmadaki etkin rolü irdelenmiştir. Çizimin tarih içerisinde üstlendiği roller, geliştirdiği, katkıda bulunduğu alanlar ve çizimi bir anlama, anlamlandırma, anlatım aracı olarak kullanan, günümüz tasarım anlayışını şekillendiren öncü tasarımcılar ve günümüz tasarımcıları örneklendirilmiştir. Endüstri ürünü tasarımcısının düşünme biçimini belirleyen algısal süreç, görsel algı ve görsel düşünme konuları incelenmiştir. Bu fizyolojik ve psikolojik sürece dair literatür incelendikten sonra, çizim ve çizmek eylemleri tariflenmiş, fikri somutlaştırmak adına kullanılan çizim aracının bir eylem olarak gerçekleşme süreci açıklanmıştır. Bu yaklaşımdaki çizim türünün, endüstri ürünleri tasarımı alanında tercih edilen görsel ifade biçimleri ve meslek pratiğindeki rolü ortaya konmuştur. Nitel araştırma yöntemi ile 2018-2019 eğitim yılında MSGSÜ EÜTB'de Anlatım Teknikleri dersi alan öğrencilerin bir kesitinin paftaları üzerinden alan çalışması gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda; Endüstri Ürünleri Tasarımı disiplininin, içinde oluştuğu ortam koşullarının bir parçası olduğu çizimden birincil enstrüman olarak faydalandığı tespit edilmiştir. Başta eğitim sürecinde olmak üzere, çizimin yaratıcı süreçte temel bir düşünme aracı olarak kullanılabilmesi için mevcut öğrenci seçme yerleştirme sınavı ile eğitime kabul edilen öğrenci profilinin, birinci yılın ilgili derslerinin sonunda beklentiyi karşılayamadığı bulgulanmıştır.