İç mimarlıkta biyofilik tasarım ilkelerinin belirlenmesi

Abstract

Biyofilik Tasarım, Stephen Kellert'ın ortaya attığı bir terimdir. Ekolojik ve sürdürülebilir tasarımın da bir kolu olan bu alan, Biyolog Edward O. Wilson'un Biyofili Hipotezinden ilham almıştır. Biyofili Hipotezi "İnsanın diğer canlı organizmalara karşı doğuştan gelen duygusal yakınlığı" olarak tanımlanmaktadır. Stephen Kellert biyofilik tasarımı "İnşa edilmiş çevrenin tasarımı için biyofili fikrinin değerlendirilmesi" olarak tanımlamıştır. Bu alan, inşa edilmiş çevrede, insan-doğa etkileşiminin ve doğanın yararlı etkilerinin sürdürülmesinin yollarını araştırmaktadır. Tezde, Stephen Kellert'ın mimari tasarım için hazırladığı biyofilik tasarım ilkelerinin, iç mimari tasarım bakış açısıyla yeniden değerlendirilerek, bir rehber hazırlanması amaçlanmıştır. İlk olarak "Biyofili Hipotezinin" konusu olan "insan-doğa etkileşiminin" tarihsel geçmişi ve bu konuyla ilgili felsefi görüşler incelenmiştir. Çevre sorunları içerisinde, biyofili fikrinin konumu irdelenmiştir. Daha sonra biyofili hipotezi tüm boyutları ile açıklanmış, önemli noktaları vurgulanmıştır. Üçüncü bölümde biyofilik tasarımın özellikleri incelenmiştir. Sürdürülebilir tasarım ile ortak noktaları ve farkları ortaya konmuştur. Biyofilik tasarımda öncelikli olarak önem taşıyan sağlık, eğitim ve çalışma yapıları örneklerle incelenmiştir. Biyofilik tasarım; kentsel, mimari, iç mimari ve endüstriyel tasarım ölçeklerinde örneklerle anlatılmıştır. Dördüncü bölümde Stephen Kellert'ın 6 ana başlıkta sınıflandırdığı biyofilik tasarım ilkeleri, iç mimarlık özelinde seçilerek, uygulama örnekleri ile anlatılmıştır. 4.Bölüm sonunda detaylı bir "Biyofilik İç Mimari Tasarım Rehberi" ortaya konmuştur. Beşinci bölümde biyofilik tasarım unsurları barındırdığı öngörülen İstanbul'dan iki farklı kafe seçilerek, geliştirilen rehbere göre incelenmiştir. Kafelerle ilgili kullanıcı yorumları ve algıları değerlendirilmiştir. "Biyofilik İç Mimari Tasarım Rehberi"nin, mekânları değerlendirmede etkili bir kaynak olduğu görülmüştür. Mekânların barındırdığı biyofilik unsurlarla, kullanıcı yorumlarının tutarlı olduğu belirlenmiştir.