Yapı tesisatı: bölüm 1: sıhhi, ısıtma ve havalandırma

Abstract

1944 senesinde çalışmaya başladığım bir genel müdürlük inşaat şubesinde; tesisat yönünden birçok mesele halledilmeden mimari projeleri tamamlanmış olduğu halde bulunan binaların tesisat proje ve keşiflerini hazırlarken, bu binalara çalışması rahat ve estetiğini bozmadan tatbiki kabil bir tesisat projesi yapmak için 1/50 tatbikat projesi haline gelmiş olan mimari projelerde mecburen değişiklik yapmak icap ediyordu ve dolayısıyla birçok sorun ortaya çıkıyordu. Tesisat projeleri dahi hazırlanmadan başlanan yapılarda veya müdahaleye imkan olmayan, tatbikatın süratle ilerlediği ve tamamlandığı, kontrolden uzak yerlerde, tesisattan dolayı meydana gelen estetiği bozucu görünümlerin veya tesisatın iyi işlememesinden doğan hataların telafisi sonradan birçok fuzuli harcamalara sebebiyet veriyordu. O vakit anladım ki; bir mimarın nazari ve tatbiki tesisat bilgisi olmalıdır ve bir yapıda hangi tesisatın olacağını, bunların normal çalışmaları ve estetiği bozmamaları için, 1/200 ölçekli mimari avan projelerinden itibaren yapıların nerelerinde ve ne kadar yer ayırmak lazım geldiğini yaklaşık olarak bilmesi gereklidir. Görülüyor ki, mimar; bu sorunların hepsini peşinen düşünecek, problemleri halledecek ve müteakiben hesaplarını yapması için hazırladığı projeleri tesisat mühendisine iletecek bir kişidir. 30 seneyi aşan nazari ve tatbiki çalışmalarımda, ihtisaslaşmaya daha çok zaman olan memleketimizde, mimar ve mühendislerin, mesleklerinin dışında kendilerine yardımcı olacak bilgilerle sahip olmaları gereğinin daha uzun seneler devam edeceği kanısına varmış ve üç büyük şehir haricinde yeteri kadar mimar ve mühendis olmayan ülkemizde; mimar ve inşaat mühendislerinin az da olsa nazari ve tatbiki tesisat bilgilerine sahip olmaları gerektiğini, hele şantiyelerde çalışanların buna daha çok ihtiyaçları olduğunu müşahede etmiş bulunmaktayım. Üç büyük şehrin haricinde kalan şehirlerde çalışan ve daha yapı usta sanat veya sanat okulunu bitirmemiş hatta okuma yazma dahi bilmeyen kalfa, usta ve işçilerle çalışma mecburiyetinde kalan mimar ve mühendisin, mimari ve statik projesini yaptığı işin tesisat projesini ve tatbikatının kontrolünü de yapması zorunlu olmaktadır. İşte bu nedenle; iş icabı beraber çalıştığım mimar ve mühendislerin bu konudaki eksikliklerini ve ihtiyaç duydukları hususları bilen ve 25 senelik hocalık hayatında bunları arayıp bulup, öğretmeye çalışan ve dış memleketlerde tesisata verilen önemi göz önünde tutan bir kişi olarak, 30 senelik görgü ve tecrübeye dayalı ve muhtelif kitap, dergilerden faydalanarak derlemiş olduğum ders notlarımı faydalı olur düşüncesiyle kitap haline getirmiş bulunuyorum. Bu kitap bir tesisat mühendisinin kitabı olmayıp isminde de belirttiğim gibi mimar ve inşaat mühendislerinin yapacakları tesisat projeleri için lüzumlu bilgileri verme ve gidecekleri yol ve tatbikatını kolayca kontrol edebilmeleri imkânını sağlama gayesine göre tertiplenmiştir. Göztepe-İstanbul