Urban images = Kent görüntüleri: 12-20 Mayıs 1987, Mimar Sinan Üniversitesi Osman Hamdi Salonu Fındıklı

Abstract

Kent Görüntüleri

Kent görüntülerinin aktarımı, İngiliz sanatında bir gelenek oluşturmuştur. Bu sergi için seçilen 29 İngiliz baskı sanatçısının konuya bakışlarında çeşitlilik görülse de, bazı ortak yaklaşımlar söz konusu olabilir. Baskılarda yer alan resimler (ikonografi), şehrin gündelik yaşamından kaynaklanmaktadır; işhanları, dükkanlar, evler, istasyonlar ve sinemalardan alınan görüntüler bunlara örnektir. Bu resimlere yaklaşım, inceleme ya da eleştiriden çok, sevecen bir nostalji ve biraz da hüzünle doludur. Baskı, genellikle güçlü toplumsal mesajları iletme aracı olarak kullanılsa da, bu sergideki yapıtlar, kent görüntülerini konu almalarına karşın, öncelikle teknik ve biçimsel deneylerdir.

Sanatçının hayalindeki görüntü, baskı tekniğinin gerçekleştirebileceği sınırlamalar içinde şekillenir. Ayrıca, yakın teknik araştırmaların benzer sonuçlara ulaşacağı unutulmamalıdır. Baskı sanatı, emek isteyen mekanik ve planlı üretimi ile birbirinin aynı görüntülerden oluşan sonuçlarıyla, şehir yaşamının mekanikliğini ve sürekli yinelenmesini bir yansıma olarak görülebilir.

Sergideki yapıtların çoğunun kompozisyonu, güçlü mimari elemanlarla yapılan düzenlemelere ve egemen bir biçimci yapıya dayanmaktadır. Bu, böylesi bir ortamda yaşanan hayatın niteliğini çağrıştırmaya yönelik bir çabadır. Kimi sanatçılar, bu içerik ve biçim çerçevesinde, yapay yapıların geometrisindeki güzelliği vurgulamayı tercih ederler. Örneğin, Ben Johnson, Jim Sterling Building’de, Brendan Neiland, WestCentral’de cam ve çeliğin parlak, yansımalı özelliğinden yararlanırken, Phil Griffin, South Bank serisinin her yapıtında olduğu gibi betonun sert, kaba kuvvetini pastel renklerle yumuşatarak kullanır.

Diğer sanatçılar, mimari ve geometrik çevrenin rolünü alabildiğince itici, kasvetli ya da uğursuz göstermeyi tercih ederler. Narman Ackroyd, Park Avenue’da, Alyson Stoneham ise Brick Lane Crossing Columbia Road’da binaları yabancılaştırarak rahatsızlık duygusu yaratırlar. Chris Plowman, iki baskısında - Fiction City ve Metropolis II - Fritz Lang’ın Metropolis filmindeki şehir kabusu görüntülerine dikkat çekerek, bunları büyük olasılıkla Claus Oldenburg’un şehir heykeli üzerine düşüncelerinden yola çıkarak rahatsız edici ölçek değişiklikleriyle destekler. David Freed’in, adını T.S. Eliot’ın The Waste Land adlı şiirinden alan Unreal Citysi, Londra’yı “bir kış şafağının kahverengi sisi altında” kasvetli bir şehir olarak tanımlar. Bu kasvetli şehirde “herkesin başı önündedir.”

Baskı tekniklerinin büyük bölümü, tonel değerler arasındaki karmaşık oyunlara dayandığından, kahverengi sisler, kış şafakları, rüzgarlı sokaklar gibi atmosfer etkilerine yönelmek başarı sağlar. Sergideki baskılar, bu nitelikleri sömürmeye yönelik güçlü bir eğilimi açığa çıkarmaktadır. Çıplak ve parlak renkler ise burada yalnızca birkaç örnekte görülür. Sanatçılar, kent görüntüleri konusunu pastel renklerle, monokromatik bir paletle çalışmayı tercih etmektedir.