Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Gravür Atölyesi öğrenci çalışmaları 1937/1987: Atatürk Kültür Merkezi, 20 Mart-4 Nisan 1987, İstanbul

Abstract

GRAVÜR ATÖLYESİ VE EĞİTİMDE 100 YIL Doç. Asım İŞLER Resim Ana Sanat Dalı Gravür Atölyesi Öğretim Üyesi Sanayi -i Nefise Mektebinin.Yani Güzel Sanatlar Akademisinin tarihi. Gravür atölyesinin de tarihidir. Kurumumuzun gelişimi.kuruluş gerekçesi maddelerinde şöyle yer alıyo r: ·sanayi-i Nefise Mektebinde resim. oymacılık. fenni mimari ve hakkaklık ile fennin sanayi -ye usulu tatbiki tedris. ve talim edilecektir." "Mektebe resim ile oymacılık. hakkaklık. birde fenni tezyinat tezgahları ilave olunacak· diye beliren maddeler. Ancak Gravür atölyesinin gerçekleşmesi altta açıklandığı gibi 1887 yılındaki kesin kararla doğmuştur. ·sanayi -i Nefise mektebi kurulurken. hakkaklık (Gravür) bölümüde ihtiva etmesi hesaplandığı. bunun için kadroda verildiği halde öğretmen bulunmaması yüzünden. bilahare kadro tenkis edilmiş ve hakkaklık kısmı peşinen faaliyete geçememişti. Bu konu üzerinde, 1887 Aralık ayında da durulmuş, Fransa veya Almanya'dan bir hakkak getirilerek. hakkaklık sınıfınında kurulup çalışır hale gelmesi istenmiştir. En nihayet Fransa'dan Napier adlı bir şahsın getirtilmesiüzerinedir ki 1892 Mart'ında bu bölümde faaliyete geçmiştir.· ( Güzel Sanatlar eğitimi il de 100 Yıl. M.S.Ü. yayını 1983) Hakkaklık; metal. ağaç, taş üzerine elle yazı veya şekil oyma sanatıdır. Bu da gravür san atının eski dildeki karşılığıdır. ·asman Hamdi Bey'in Müdürlüğü zamanında hakkaklık bölümün~ ~:ğJ.f!!l .... si. bir yıllı k hazırlık dönemi dı'şrrftfcı':3' . Bu uzak ve tarihi döoemle'1., ~tı~ntil1 U,M r • ~d~ t A örnekler ffl1ııns~8N~ ~ ir a11f ~fı~ Akademinin zorunlu olarak d eğ i ş ik binalarda eğitim yapmas ı taş ınma veyangınlar bu şan s ızlığın nedenleri olurken sava ş yılları ve bazı yöneticilerin atölyeyi kapatma girişimleri diğer bir talihsizliktir. ( 1921 'de Akademi Müdürü olan Mehmet Cemil Bey döneminde kapanmıştır) Bu sırada hakkaklık öğretmeni olan Dnz.Ütm.Sait Mehmet Efendidir. Bu girişim, tartışmalara ve davalara yol açmıştır . Atölyenin yeniden çalışmaya başlayışı, dirilişi 1936-1937 yıllarına rastlar. Resim Bölümünde girişilen reform sonuçlarını verir ... İkinci ve bugüne kadar kesintisiz ulaşılan 50 yıllık dönem hemen hemen. yıl yıl. adım adım. belgeleri ile tanıdığımız bir dönemdir. Bu dönemin eğitim ve eğiticileri. çalışmaları. yapılanlar ortadadır ve kaynakları canlıdır. 1937 bu sürecin başlangıcı ve dönüm noktasıdır. Burada başrol: Fransız ressam eğitimci Leopold Levy'ye aittir. Resim Bölümünün Organizasyonunu üstlenen kişidir . Onun bir gravürü bugün atölyemizde asılıdır. Bu atölyenin Başkanlığını yapmıştır. Sergimizde yer alan ve arşivlerimizde gördüğümüz bu dönem çalışmaları ı{: !f-50). belirgin özellikler l os El'rmektedir. Asitli oyma baskı: (Eau forte) ve Taş baskısı yapıtlarda boyutlar çok küçük düzeydedir. Bu çalışmalara bakarak. o yılların koşullarını anımsamak olasıdır . Genelde portreler ve peysage türlerini içeren çalışmalar. nadiren figüratif düzenlemelerdir. Bugünün olgun sanatçılarının . bu dönem çalışmaları resimsel özellikleri ile de o yılların öğretisine ışık tutarlar. Aynı zamanda atölyemizin temel donanımları Taılle douce presi: (Bertrand Freres) Değerli reproductıon gravürler. Giyotin, diğer araç ve gereçler Leopold Levy tarafından Paris'ten getirtilmiştir . Bir Gravür atölyesinin sahip olması gereken mekan ve ışık konumuna sahip bulunan atölyemiz. her noktası ve çalışma düzenine yönelik donanımı ile bir kişilik sergiler .. Çalışma masaları ve tabureler. Ressam ve öğretim üyesi Z. Kocamemi tarafından yapılmıştır. Prof. Sabri Berkel'in Başkanlığı sırasında Akademi·ye atanan Fethi Kayaalp (Doçent). Gravür atölyesinde görev almıştır. ( 1964 ). Sabri Berkel döneminde yapılan gravürlerde gözlenen: Leopold Levy'nin anlayışının sürdüğü , Ressam gravürü özelliğidir. Bu çalışmaıa ı getirdiği düzeyli siyah beyaz Linol. baskılar artistik kaliteleri ile tanınırlar.