Mimar Sinan İstanbul’da Palladio’yu ağırlıyor

Abstract

Andrea Palladio'nun (1508–1580) doğumunun 500. yıldönümü kutlamalarına, büyük mimara ilişkin araştırmaların genel bir güncellenmesi ve Vicenza, Londra, Barselona, Madrid, New York ve Washington’da düzenlenen bir dizi sergiyle en son araştırmaları daha geniş bir kamuoyuyla paylaşma fırsatı damga vurdu.

Palladio şimdi de, Avrupa Kültür Başkenti İstanbul kutlamalarının bir parçası olarak Boğaziçi kıyılarına ayak basıyor. Doğu ile Batı arasında bin yıllık bir köprü ve oldukça ileri bir mimari kültürün yuvası olan bu kentin, İtalya’daki, özellikle de Venedik’teki Rönesans sanatı ve mimarisi üzerinde köklü bir etkisi vardı. Serginin ilk sunumunun katalogunda Howard Burns’ün de işaret ettiği gibi, Venedik ile İstanbul’un ortak yanları çoktu. Palladio ile onun büyük Türk çağdaşı Sinan arasında uzaktan bir alışveriş konusunu ele almak kuşkusuz benim işim değil. Ama Palladio’nun Maser’deki Tempietto’su ile Sinan’ın kullandığı merkezi kubbeli türbe tipi arasındaki benzerlikleri ya da Redentore’nin dairesel çan kulesinin Osmanlı minarelerine benzerliğini görünce, bir İtalyan ve bir Veneto yurttaşı olarak duyduğum hazzı ifade etmeme izin verin. Ayrıca, Palladio’nun Quattro Libri dell’Architettura (Mimarlığın Dört Kitabı, 1570) başlıklı ünlü kitabında yayınlanan villa cephelerinin, Sinan’ın cephe mimarisini etkilemiş olması olasıdır.

Buradan, bu sergiyi Osmanlı İmparatorluğu’nun en önemli top dökümhanesi olan, 15. yüzyılda kurulmuş ve sonraki yüzyılda Muhteşem Süleyman (Kanuni Sultan Süleyman) tarafından genişletilmiş ve son olarak 1803 yılında III. Selim döneminde günümüzdeki haline gelmiş olan, heybetli tonozlu yapısıyla “bazilika”ya gösterdiği benzerlikle Palladio’nun kesinlikle hayranlık duyacağı bu büyülü mekânda ağırlayan Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesine teşekkür etmeme izin verin.

Bu teşekkür aynı zamanda, bu serginin ve kataloğun hazırlanmasına bilgileriyle katkıda bulunmuş bilim insanları içindir. Dahası, Akdeniz’in iki yakasından kurumların ve bilim insanlarının Palladio adına bir araya geldiklerine tanık olmak, her zaman büyük bir sevinç ve memnuniyet kaynağıdır.

Amalia Sartori CISA Andrea Palladio Başkanı