27 MAYIS’IN GÖLGESİNDE DEMOKRASİYE DÖNÜŞ:15 EKİM 1961 GENEL SEÇİMLERİ

Abstract

27 Mayıs 1960 tarihinde gerçekleşen askeri müdahale ile DP iktidarı fiili olarak sona ermiştir. Kısa sürede müdahalede aktif görev alan subaylardan MBK tertip edilmiş ve askerin emriyle bir ara rejim hükümeti kurulmuştur. Süreçte siyasal alana yönelik kısıtlayıcı müdahaleler birbirini izlemiş 23 Haziran’da siyasi toplantılar yasaklanmış, partilerin ocak-bucak teşkilatları kapatılmış ve 7 Temmuz’da tüm siyasi faaliyetlere son verilmiştir. Ancak 13 Ocak 1961 tarihinde siyasi partilerin üzerindeki yasakların kaldırılmasıyla birlikte siyasi partilerin kurulmasının önü açılmış ve demokrasiye dönüş faaliyetleri kazanmıştır. Bu kapsamda ilk serbest seçimler 15 Ekim 1961’de yapılmıştır. Seçim kapsamında siyasi partiler propaganda faaliyetlerine 25 Eylül 1961’de başlamıştır. Seçimlere CHP ve CKMP’nin yanı sıra yeni kurulan partilerden AP ve YTP katılmıştır. MBK süreçte siyasi parti liderleriyle bir dizi görüşme gerçekleştirmiş ve partilerin seçim kampanyasındaki davranışlarını belirlemek istemiştir. Kampanya boyunca MBK tarafından özellikle DP iktidarı ve 27 Mayıs aleyhinde konuşmalar yapıldığı gerekçesiyle siyasi partilere müdahale edilmiştir. Seçim kampanyası başlangıçta kardeşlik ve birlik mesajları içinde başlamış ancak dar bir çerçevede yüksek bir tansiyon ve gergin bir atmosfer içinde seçimlere gidilmiştir. Çalışmamızda 27 Mayıs sonrası siyasi partilerin demokrasiye dönüş süreci üzerinden seçim stratejileri incelendikten sonra seçim neticelerinin değerlendirmesi yapılmıştır.

With the military intervention that took place on 27 May 1960, the DP government effectively ended. MBK was organized among the officers who were active in the intervention in a short time and an interim regime government was established by the order of the soldier. During the process, restrictive interventions in the political sphere followed each other. However, with the abolition of the bans on political parties on January 13, 1961, the establishment of political parties was paved and the activities of returning to democracy gained. In this context, the first free elections were held on 15 October 1961. Within the scope of the election, political parties started their propaganda activities on 25 September 1961. In addition to the CHP and CKMP, AP and YTP from the newly established parties participated in the elections. In the process, MBK held a series of meetings with political party leaders and wanted to determine the behavior of the parties in the election campaign. Throughout the campaign, political parties intervened by the MBK on the grounds that speeches were made against the DP government and 27 May. The election campaign initially started in the messages of brotherhood and unity, but in a narrow framework, elections were held in a high tension and tense atmosphere. In our study, election strategies were evaluated after the political parties’ return to democracy process after 27 May.