KAVRAMSAL ALTYAPILARININ TARİHSEL GELİŞİMİ BAĞLAMINDA SANAT İNİSİYATİFLERİ

Abstract

Bu çalışma, Gustave Courbet’in 1855 yılında düzenlenen Paris Salon sergisiseçkisine tepki olarak açtığı Reddedilenler Salonu ile başlayan karşı oluşumların sanattarihsel konumlarını; siyaset, felsefe, pedagoji vb. gibi disiplinlerle olan etkileşimleri içindeinceleyecektir. Bu amaçla çalışmanın sınırları; kurumsal işleyişin meşruiyetini reddedeninisiyatiflerin, günümüzde disipliner kuralları da genişleterek, sanatı siyasal örgütlenme vedireniş için nasıl araçsallaştırdığı fikri içinde kalacaktır. Bu sınırlar doğrultusunda kuramsalçerçeve; inisiyatiflerin etrafında örgütlendikleri kavramların sanatsal terminolojiye hangisebeplerle girdiğini ve inisiyatiflerin bu kavramları hangi sosyal ve siyasal bağlamlarlakullandığını araştıran bir literatür taraması ile oluşturulmuştur. Bununla birlikte söz konusukavramların tarihsel değişiminin, inisiyatiflerin form ve biçim anlayışına nasıl etki ettiği vedönemin zihinsel yapılarının üretim sürecini nasıl değiştirdiği incelenecektir. Bu anlamdaçalışmanın hedefi, inisiyatif kavramının düşünsel etkilerini açığa çıkarmak olduğundan,sanat tarihinin kronolojik ilerleyişini takip etmek yerine, ortaklaşılan kavramların sanatsalpratiklerdeki etkileri karşılaştırmalı olarak örneklendirilecektir. Bu amaçla çalışmanın ilkbölümü; sanatın iç disipliner yapısı bağlamında inisiyatif ve kolektifleşmenin ne anlamageldiğini tartışacak. Kavramsal tertibatı genişleten katılımcılık, ilişkisellik, eylemsellikgibi unsurların hangi dönemsel dönüşümlerle ve hangi sebeplerle inisiyatiflerin sanatsalpratiklerine dâhil olduklarını ortaya çıkarmaya çalışacaktır. İkinci bölümde, kurumsalolarak kabul edilen kavramsal sanat biçimlerinin karşı sanatı ne şekilde etkisizleştirdiğiincelenecek. İnisiyatiflerin kamusal ağlar ve mekânsal pratikler yoluyla ortaya koyduklarıeylemselliklerinin aktivist bir model olarak nasıl kabul edildiğine değinilecektir. Sonbölümde ise söz konusu aktivizmin sanat siyaset ilişkilenmesinde oynadığı rol vepotansiyelleri üzerinde durulacak. İnisiyatiflerin hem toplumsal ve hem de epistemolojikdeğişim için neden gerekli oldukları tartışılacaktır. Bu bölümde söz konusu tartışma çağdaşsanatta inisiyatiflerin düşünsel yapılarını besleyen felsefi düşünceler bağlamında elealınacaktır.

Gustave Courbet openned the Rejection Hall, (Salon des Refusés) as a reaction to the Paris Salon exhibition in 1855. This study will examine such counter formations on the art historical basis in relation to its political, philosophical, and pedagogical context. Therefore, the focus of the study will be limited to the inquiry of how such reactionary initiatives institionalized art for the purpose of political organization and resistance. The theoretical framework within these limits was formed through the literature review about the impact of such initiatives within their socio-political contexts on the artistic terminology. Moreover, the historical transformation of such concepts will be examined in terms of how those initatives impacted the art forms, and how such mentalities of the era changed the production processes. Because the aim of the study is to reveal the intellectual impacts of the concept of initiative, the impact of shared concepts will be illustrated comparatively instead of examining it from the chronological point of view of art history. The first chapter will focus on the meaning of initiative and collectivization on the context of interdisciplinary structure of art, and will explore the what periodical transformations such as participation, relationality, and action leading the expansion of conceptual grounds and so impacting the artistic practices. In the second chapter, how such instituonalized conceptual art forms neutralized the counter art, and how the action of the initiatives, presented as public networks and spatial practices, were accepted as activist models. In the final chapter, the role of activism on the interaction of art and politics will be explored, and the necessity of such initiatives towards both social and epistemological changes will be discussed. In this section, the subject will be discussed on the context of philosophical thoughts that feed the intellectual structures of initiatives in contemporary art.