Mimaride taşınabilir yapıların sınıflandırılması ve analizi

Abstract

Taşınabilir yapıların, mimari literatürdeki konumu, sınıfı henüz belirli değildir. "Prefabrikasyon" ve "Kinetik mimari" alanında nitelendirilebilecek yapılar ile ilişkilendirilebilen Taşınabilir yapılar, bu iki yapı türü ile yakın benzerliklere sahip olup, "Prefabrikasyon" ve "Kinetik mimari"den ayrışan yönlerinin belirlenmesi için Taşınabilir yapıların sınıflandırılması gerekmektedir. Taşınabilir yapılar sınıflandırılmamış olduğundan herhangi bir değerlendirmeye de tutulmamışlardır. Mevcut taşınabilir yapılar, kullanıcı ihtiyaçları doğrultusunda tasarlanıp geliştirilmektedir. Nitekim taşınabilir yapılara duyulan ihtiyaç artmakta, sektörde bu yöndeki büyümeler gözlemlenmektedir. Konut sektöründe 'Tiny house' olarak bilinen yapılar, eğlence sektöründe hareketli konser platformları, motor sporları sektöründe takım yönetim binaları, askeri alanlarda kışla, karargah, hastane, afet ve salgın dönemlerinde sahra hastaneleri, kamp alanları gibi bir çok faaliyet alanında taşınabilir yapılar yapılmaktadır. Artan bu taşınabilir yapı stoğunun, mimari çerçeve incelenmesi ve sınıflandırılması gerekmektedir. Ortaya konacak sınıflandırma, taşınma ve kurulum yöntemi baz alınarak yapılmalıdır. Taşınabilir yapıların, belirli bir değerlendirme yöntemi ile çeşitli kriterler açısından performansı ölçülmelidir. Bu bağlamda "Mimaride taşınabilir yapıların sınıflandırılması ve analiz edilmesi" bu çalışmanın sorunsalı olarak belirlenmiştir. Kurulum külfeti (kurulum maliyeti), pratiklik (kurulum verimliliği), konfor ve uyarlanabilirlik ölçülecek kriterler olarak belirlenmiştir. Hangi kriterlerden, hangi sınıf yapılar yüksek puan aldığı tespit edilerek, sınıf – kriter performansı ilişkisi kurulacaktır. Kriterler arası korelasyon yapılarak, kriterler arası ilişki düzeyi ölçülmelidir. Bu sayede belirli kriterler üzerinden yola çıkarak, yapılan sınıflandırmanın tutarlılığı da ölçülecektir. Bu sınıflandırma, bir taşınabilir yapıya ihtiyaç duyan müşterinin, belirli ihtiyaçlarına göre hangi sınıfta taşınabilir yapı alması veya ürettirmesine yol gösterecektir. "Mimaride Taşınabilir Yapıların Sınıflandırılması ve Analizi" adlı bu çalışmanın yapılmasındaki gaye, özellikle yerli mimarlık literatüründe taşınabilir yapıları konumlandırmak, taşınabilir yapıları kendi içerisinde sınıflandırmak ve bu yapıların performansını ölçmede kullanılacak bir değerlendirme yöntemi önermektir.