Abstract
Bu çalışmada, öncelikle ekoloji kavramına, ekolojiyle ilgili tanımlara ve güncel ekolojik problemlere değinilmiş, sürdürülebilirlik üzerine yaratılan söylemler değerlendirilmiştir. Daha sonra bitkisel esaslı yapı malzemeleriyle ilgili tanımlar açıklanmış, gelişim süreci ve sınıflandırılması ortaya koyularak bitkisel esaslı yapı malzemelerinin kapsamı belirlenmiştir. Takip eden bölümde seçilen bambu, kenevir, saman, mantar ve kamış için bitki özellikleri, üretim süreçleri, mimaride kullanım alanları ve malzeme özellikleri detaylı olarak incelenmiştir. Son bölümde, bitkisel esaslı yapı malzemelerinin üretim, kullanım ve doğaya karışma sürecinde ekosistemler üzerindeki etkilerini anlamak ve kullanımını teşvik edebilmek adına ekolojik unsurları ve yönü sunulmuştur. Bu kriterler; bitkisel kaynakların ekolojideki önemi, iklim değişikliği ve karbon emisyonları, döngüsel ekonomi ve ölçme-değerlendirme araçları konularını kapsamaktadır. Bu konular; orman, tarım ve sulak alanların ekosistemlerdeki yeri, biyolojik çeşitlilikle ilişkileri, sürdürülebilirlik, iklim krizi senaryoları, yapı sektöründeki net sıfır ve enerji yaklaşımları, karbon hesaplaması, bitkisel atıklar, biyobazlı ekonomiler, yaşam döngüsü değerlendirilmesi, Türkiye ve Dünya'daki sertifika ve ölçme yöntemleri bağlamında ele alınmıştır. Bu çalışma sonucunda, bitkisel esaslı yapı malzemelerinin bağlamsal olarak tartışılan bütün konular üzerinde büyük bir potansiyele sahip olduğu ortaya koyulmuştur. Fakat, bu malzemelerin etkilerini ve faydalarını analiz etme yöntemleri günümüzde hala geliştirilmektedir. Bu malzemelerin kullanımı ancak, böyle bir yaklaşım ve rol oynayıcıların gerekli sorumlulukları yerine getirmesiyle yaygınlaşabilir. Gelecekteki çalışmalar, multidisipliner katılımlarla gerçekleştirilmelidir.