Fotoğraf sanatında anlam belirleme aracı olarak flaş ışığının kullanılması

Abstract

Fotoğrafçılar bir görüntüyü bir yüzeye sabitleme fikri mümkün olduğundan beri yalnızca gün ışığında değil, her türlü aydınlatma koşulunda fotoğraf çekmek istediler. İhtiyaç duyulan bu aydınlatma, ışık kaynaklarının yanı sıra, görüntünün kaydedildiği alan ve merceklerdeki gelişmelerle birlikte iyileştirilmiştir. Bu süreç fotoğraf için, ışığın en temel değerleri olan, yoğunluğunun ve sonrasında da süresinin önemini arttırmıştır. Yapay ışığın ilk kullanımlarında gaz lambaları, ark ışıkları ve magnezyum metalin farklı kimyasal bileşimlerle karışımının yakılması sonucu görüntünün oluşması için ışık elde edilmeye çalışılmıştı. Meteorolojik bir olay olan şimşeğin özelliklerini taşıyan flaş ışığı hareketi durdurabilmesiyle bilimsel gözlemler için de değerli bir araç olmuştur. Fotoğrafların bilimsel nesnel kanıtlar sunduğu düşüncesiyle, sınırların ötesinde bir dizi insanın deneysel çalışmaları sonucunda flaş ışığını elde etmek için çeşitli araçlar geliştirilmiştir. Tezin ilk bölümünde görüntüyü oluşturmak için gereken ışığın sağlanmasına yönelik geliştirilen ilk yapay aydınlatma tekniklerine, ilerleyen süreçte aydınlatmanın iyileştirilmesi için geliştirilen yöntemlere ve bunların sonuçlarında ortaya çıkan fotoğraf çalışmalarına değinilmiştir. Tezin ikinci bölümünde ise flaş ışığının pragmatik kullanımının yanı sıra, bu ışığı bazı meteorolojik olaylarla benzeştiren ve flaş ışığını yoğun şekilde kullanan fotoğrafçıların çalışmaları üzerinden saptamalarda bulunulmuştur. Ele alınan belgesel fotoğraf çalışmalarında kullanılan flaş ışığı, sosyolojik bir bakışla değerlendirilmeye çalışılmış ve ışığın hız ile ilişkisi bazı sanatçıların çalışmaları üzerinden değerlendirilmiştir. Tezin üçüncü ve son bölümünde, yapay aydınlatmanın kullanıldığı çalışmalar üzerinde bıraktığı sonuçların ayırt edici niteliklerinin farkında olup, bunları bilinçli olarak kullanmayı seçen fotoğrafçıların işleri yer almaktadır. Bu çalışmalar üzerinden kullanılan flaş ışığının özelliklerine dikkat çekilmiş ve fotoğrafta oluşturduğu özgün anlatım değerlendirilmiştir.