Abstract
Bu çalışmanın konusu, son yılların en popüler öğrenci değişim programlarından biri olan Erasmus ile yurtdışına giden ve sayıları her geçen yıl artan üniversiteli gençlerdir. Çalışma, gençlerin Erasmusa gidişinde ortaklaşan neden ve motivasyonları, bu neden ve motivasyonların gençlerin geçmişten günümüze uzanan eğitim deneyimleri, eğitimden beklentileri, gelecek tahayyülleri ve umutları ile ilişkisini, bunların günümüz üniversite gençliğine özgü yanlarını, üniversite gençliğinin sorunları ile ilişkili boyutlarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaçla İstanbul'daki üniversitelerde öğrenci olup Erasmusa katılan gençlerle yüz yüze ve çevrimiçi mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Mülakatlarda gençlerin üniversiteye hazırlık süreçlerinden başlayan, üniversite ve Erasmus deneyimlerine, gelecekle ilgili beklenti ve düşüncelerine uzanan bir hat takip edilerek, konu gençlerin eğitim deneyimleri bütünü içinde ele alınmıştır. Gençlerin anlatılarında Erasmusa gidişin neden ve motivasyonları iki temel kategori altında toplanmaktadır; bunlar Erasmusa iten ve Erasmusa çeken nedenler olarak ele alınmıştır. Erasmusa iten nedenler, bir yönüyle geçmiş ve güncel eğitim deneyimlerinin yarattığı hayal kırıklığı ile, diğer yönüyle ise diplomaların istihdam vaadini yerine getirmiyor oluşunun yarattığı hayal kırklığı ile ilişkilidir. Erasmusa çeken nedenler ise yeni bir eğitim ve öğrenme deneyimine ilişkin beklentiler, kendini keşfetmeye duyulan ihtiyaç ve umutla ilişkilidir. Gençlerin anlatılarında ortaya çıkan bu nedenler her bakımdan günümüz yükseköğretiminin içinde bulunduğu durumla ve güncel sorunlarla açıklanabilir. Bu bağlamda, modern kapitalist toplumda eğitimin amacı ve işlevi ile, özellikle 2000'ler sonrası neoliberal politikalarla uyumlu şekilde yeniden yapılandırılan, son dönemde üzerindeki iktidar baskısı giderek artan üniversitelerin durumu tartışılmıştır. Gençler hem eğitim süreçlerinden, eğitimin niteliğinden memnun olmadıklarından, hem de diplomaları onlara Türkiye'de bir gelecek vaat etmediğinden, kendilerine yeni yollar çizmek üzere bir arayışa girmektedir. Erasmus bu arayışın bir sonucu, gençlerin içinde bulundukları eğitim krizine ara verebilmek ve bu krizden çıkabilmek için buldukları yollardan biri olarak değerlendirilmiştir.