21. yy heykel sanatında taş ögesi

Abstract

Bu tez, işlevsellikten kendini temsile uzanan süreçte, taş öğesini sanat nesnesi haline getiren unsurlara odaklanır. 21. yüzyıl heykel sanatındaki kullanım şekillerinde öne çıkan yöntemsel farklılıklar doğrultusunda, seçilen sanatçıların yapıtlarında, taşın ikincil bir öge olarak arka planda kalmadığı, ana unsur halini aldığı örnekleri inceler. Birinci bölümde, nesne olarak taşın tanımına ve modernizm öncesi işlenip şekil verilen bir malzeme olarak işlevsel kullanım şekillerine kısaca değinilmiştir. İkinci bölümde, taşın 20. yüzyıl sanat akımları bağlamında işlenip, şekil verilecek bir malzeme olmaktan çıkıp, sanat yapıtında yapısal bir öge olarak kullanılması incelenmiştir. Üçüncü bölümde, taş ögesinin uzak doğu felsefesi bağlamında önemi ve sanat yapıtlarına yansıması örnekler üzerinden ele alınmıştır. Dördüncü bölümde, 21. yüzyıl güncel sanat alanında taş ögesinin kullanım şekli ve sergilenme biçimleri incelenirken, sanatçıların taşı yapıtlarında kullanma amaçlarına değinilmiştir. Taşın, bir çok sanatçının çalışmalarına ilham olmasının altında yatan gücün, malzemesel niteliğin ve formal çeşitliliğin potansiyelinin izleri sürülürken, günümüz sanatsal üretim biçimlerine yansımaları ve kavramsal olarak bir sanat yapıtında vurgulanma nitelikleri üzerinde durulmuştur. Bu bölümde, taşın ifade biçiminde, bir araç olarak kullanımından kendi kendisini temsil etmesine uzanan izler, sanatçıların kullanım tercihlerinde öne çıkan unsurlar, farklı kullanım şekilleri göz önüne alınarak başlıklar halinde derlenmiştir. Kategoriler, kronolojik bir okuma yerine, yapıtların işaret etmeye çalıştığı meselelere göre eğilimsel açıdan birbirlerini takip eden alternatif bir okuma önerir. Yapılan araştırmaların sonunda, konu ile ilgili ürettiğim eserler, formunu taştan alan, kullanım şekli bakımından hafıza depolama amaçlı kullanılan bir malzemenin potansiyellerini zorlayan çalışmalar olarak tezin sonunda konumlandırılarak, eser metin çalışması olarak tamamlanmıştır.