Abstract
Eski Türkler çok geniş bir coğrafyada ticaret ve hayvancılıkla, konar göçer bir ekonomi üzerine kurulu hayat sistemi geliştirmişlerdir. Farklı bölgelerdeki toplulukların inançları ve mitleri kendi aralarında değişiklik gösterse de dünya, evren algılarında çok fazla ortak nokta bulunmaktadır. Ortak bir gök tanrı, gök tanrıları, yardımcı ruhlar, yer-su ve yeraltı tanrısı, kötü ruhlar, kültler, vb. inançlar hemen hemen bütün Türk topluluklarında mevcuttur. Çok geniş bir yelpazeye sahip Türk mitolojisi dünyanın ve canlıların yaratılışını, devletlerin kökenlerini, kahramanlıkları, savaşları, doğayla ilgili inançları, doğruluğu, iyiliği anlatan bambaşka bir yapıya sahiptir. Bu yapılarıyla diğer medeniyetlerin mitlerinden tamamen ayrışmaktadır. Bütün dünya mitlerinde yer alan hayat ağacı motifi, Türk mitolojisinde sadece hayat veren bir ağaç değil o anki ihtiyaçlara göre farklı özellikler yüklenerek tasvir edilmiştir. Daha çok dünya ağacı olarak adlandırılmış olan ağaç bazen 3 evreni birleştiren bir direk, bazen insanlara yardımcı olmak, tanrılarla ve ruhlarla iletişime geçmek için şamanların transa geçerek tırmandığı bir vasıta, bazen tanrının insanları ve tüm canlıları yarattığı ağaç, boyların türediği ana veya ata ağaç, bazen de gövdesinden ve dallarından hayat fışkıran ağaç olarak efsane ve anlatılarda yerini almıştır. Araştırma kapsamında Türk mitolojisinde hayat ağacının temsil ettiği bütün özellikler, geleneksel Türk sanatları disiplinleriyle tasarlanmış ve çağdaş yorumla özgün bir eser ortaya çıkartılmıştır.