Cargalant-Kayirhan (Jargalant-Hayrhan)’da Bulunan Arp Üzerindeki Tasvirler Üzerine Değerlendirmeler

Abstract

Moğolistan Jargalant Hayrhan (Cargalant-Kayirhan) olarak adlandırılan bölgede, küçük bir dağda bulunan kaya mezarından, Türk sanat tarihi açısından önemli veriler içeren buluntular tespit edilmiştir. Söz konusu kaya mezarında 20-25 yaşları civarında bir erkek defini ile birlikte ele geçen eşyalar arasında arpın yer alması dikkat çekmektedir. Mezarlardan nadir olarak bulunan bu eser sadece şekli ile değil gövdesinin alt kısmında yeralan tasvirler ile özellikle erken devir Türk sanatı ve ikonografisi anlamında değerli veriler taşımaktadır. Söz konusu müzik aleti özellikle form bakımından daha önce gerek yerli gerek yabancı araştırmacılar tarafından ele alınmış ancak arpın üzerindeki tasvirlere detaylı olarak değinilmemiştir. Çalışmada söz konusu müzik aleti üzerindeki tasvirler detaylı olarak tanıtılacak ve bunların sembolik anlamlarından bahsedilecektir.

From a young man’s, who is probably about 20-25 years old, cave grave which is located in Jargalant Hayrhan (Cargalant-Kayirhan) region in Mongolia, some very important objects were derieved. Among these objects was a rare harp that has valuable details for not only its shape but the represantions on the underbody in point of early period of Turkish art, iconography and mythology. The shape of this musical instrument has been studied before but its representations and their symbolism have not been identified in details. In this paper these representations will be dicussed and their symbolism will be mentioned.