Abstract
Sinop il merkezindeki Balatlar Kilise kazı çalışmalarında ağırlık alanın doğusundaki XVIII no.lu mekanda daha önce kazı yapılmamış alanda olmuştur. Bu alanda yarım daire planlı bir yapı ortaya çıkarılmıştır. Roma dönemi caldariumunun /sıcaklık bölümünün calveus /özel bölümü olan yarım daire planlı birim erken Bizans dönemi kilisesinin apsis ve bema bölümü olarak kullanılmıştır.
VIII no.lu mekanın güney haç kolunda 2012 yılında bir mezar şapeli ortaya çıkarılmıştır. Şapelin güney duvarı henüz kamulaştırılmamış açma kesitinde kalmıştı. Olası bir çökme riskine karşı mesafe bırakılarak kazı sonuçlandırılmıştı.2019 kış aylarında yağmurun etkisiyle kesit erimiş ve yapının güney duvarı ortaya çıkmaya başlamıştı. Bunun üzerine bu alanda kazı çalışması yapılmış ve yapının güney duvarı tamamen açılmıştır. Bu duvara bitişik iki mezar da çalışmalar yapılmıştır. Mezarlardan şapel zeminde kalan üzeri taş kapaklarla örtülmüş mezarda çok sayıda, kadın, erkek ve çocuk bireylere ait iskeletler ortaya çıkarılmıştır.
X no.lu salon, Roma hamamının palaestra bölümü olmalıdır. Roma – Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde farklı amaçlarla kullanılmıştır. 2019 yılında antropologların gözetiminde yüzey toprağının yaklaşık 50 cm altında başlayıp 150 cm derinliğe ulaşan alanda kazı çalışmaları gerçekleştirilmiş ve geç 17 ile 20.yüzyıl ilk çeyreği arası döneme tarihlendirilen Rum Ortodoks cemaate ait basit toprak mezarlar ortaya çıkarılmıştır. Geç dönem mezarlarında cenazeler başları batıya ayakları doğuya gelecek şekilde yatırılmışlardır. Giysi ve ayakkabılarıyla gömüldüklerini gösteren aksesuar, giysi parçaları ve ayakkabılar da gün ışığına çıkarılmıştır.
Ayrıca X no.lu salonun doğu kesiminde daha önce hiç kazı çalışması yapılmamış olan a1, a2,a3, c1, c2, c3 plan kareleri de yaklaşık 100 cm derinliğinde kazılmıştır. Bu çalışmalarda amaç X no.lu salonun kuzey, doğu ve güney duvarlarındaki kemerli geçişlerinin taban seviyesindeki gerçek ölçülerini bulmaktır. Geç Osmanlı döneminde Sinop’un önemli mezarlık alanı olan Balatlar’da kemerli geçişler Rum cemaatin rahatça kullanması için kesilerek genişletilmiş olmalıdır. Kazı çalışmalarında kemerli geçişlerin kesilip genişletildiği bölümler ile orijinal açıklıklar ile yapının Roma dönemi zeminine ait mermer plakalar belirlenmiştir.