Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Açık Bilim, Sanat Arşivi
Açık Bilim, Sanat Arşivi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi tarafından doğrudan ve dolaylı olarak yayınlanan; kitap, makale, tez, bildiri, rapor gibi tüm akademik kaynakları uluslararası standartlarda dijital ortamda depolar, Üniversitenin akademik performansını izlemeye aracılık eder, kaynakları uzun süreli saklar ve yayınların etkisini artırmak için telif haklarına uygun olarak Açık Erişime sunar.MSGSÜ'de Ara
Karşılaştırmalı müzikolojiden etnomüzikolojiye değişimin temsili olarak Kurt Reinhard
Özet
Bu çalışmada öncelikle müzikoloji disiplininde bir paradigma değişimine işaret eden karşılaştırmalı müzikolojiden etnomüzikolojiye geçiş sürecinde yaptığı çalışmalarla kurumsal bir (etno)müzikolog olan Kurt Reinhard'ın metodolojisini ve yaklaşımını kurduğu tüm (b)ağlarla göstermeye çalışarak, müzikoloji alanındaki bu geçişi bir (etno)müzikoloğun laboratuvarından anlamlandırmayı amaçladım. Bu çözümlemeyi yaparken Kurt Reinhard (1914-1979) ve Ursula Reinhard'ın (1915-2005) Türkiye'de 1955-1978 yılları arasında birlikte yaptıkları müzik araştırmalarının ve araştırma dökümanlarının iki disiplin arasındaki dönüşümün temsili olduğunu düşünerek; Reinhard'ların Berlin Fonogram Arşivi'nde muhafaza edilen müzik alan kayıtlarını ve araştırmalarına dair evrak-ı metrukeyi inceleyerek Türkiye müzikolojisinde tümüyle çalışılmamış bu arşivi literatüre katmayı ve akademimizde bir boşluğu doldurmayı hedefledim. Bu doğrultuda yaptığım çalışma Berlin Fonogram Arşivi'nde bulunan ilgili alan kayıtları, fotoğraf, film ve evrak-ı metrukeye dayanan yaklaşık altı aylık bir arşiv çalışmasını içerir. Eşzamanlı olarak mevcut veriyi sorgulama aşamasında Berlin'deki arşiv yetkilileri, Kurt Reinhard ve Ursula Reinhard'ın öğrencileri, aile fertleri ve çalıştıkları müzisyenlerle yüz yüze görüşmeler gerçekleştirdim. Arşiv malzemesini çözümlerken çalışmamı yönlendiren yaklaşım Bruno Latour'un Aktör Ağ Teorisi (Metodu) ve Ebru Yetişkin'in (B)ağsal Düşünce kuramı çerçevesinde geliştirdiği (b)ağ kavramı; çalışma sorum ise Howard S. Becker'in sosyolojik araştırmada ön plana çıkardığı "nasıl?" sorusu oldu. Bu metod, kavram ve sorunun izinde arşiv malzemesindeki tüm veriyi, malzemeyi çevreleyen tarihsel, kurumsal ve bireysel ilişkiler, Kurt Reinhard'ın aldığı müzikoloji eğitimi ile onun çalışmaları boyunca müzikolojinin ve etnomüzikolojinin kendi içinde dönüşen dinamiklerini, Reinhard'ların Türkiye çalışmalarını karar aşamasından çıktıya dönüşene dek çevreleyen insan (aktör) ve insan-dışı (aktant) tüm eyleyenler ile ağları indirgemeden anlamaya çalıştım. Alan çalışmalarını eşi Ursula Reinhard'la ve zaman zaman oğulları Volker Reinhard'ın katılımıyla yaptıkları için çalışmayı bazı açılardan Reinhardlar'ın çalışması olarak görmek gerekti. Diğer yandan 1955-1975 yılları arasındaki tüm çalışmaların müzikolojik yönlendiriciliği Kurt Reinhard'a aitti. Bu nedenle çalışmamda incelediğim verileri, Kurt Reinhard gibi Berlin karşılaştırmalı müzikoloji ekolünden yetişen bir müzikoloğun kendi kariyerindeki ve Avrupa müzikoljisindeki dönüşümüne örneklem oluşturacak şekilde ele aldım. Bu veriler aynı zamanda Türkiye müzikolojisinin müzik kültürü ve gelenekleri üzerine yürüttüğü alan araştırmalarının belirli bir dönemini, yabancı bir araştırmacının gözünden ve metodolojisi üzerinden anlamamı sağladı.
