Özet
Bu çalışma, Sovyet döneminde üretilen Azerbaycan filmleri ile Azerbaycan ulusal
kimliği arasındaki bağları ortaya çıkarmak için melodramatik anlamlandırmaya baş
vurulması gerektiği fikrinden yola çıkmıştır. Bunun için 18. yüzyılda ortaya çıkan
melodramın sinemaya önce bir tür olarak dahil olduğu, daha sonra ise tür sınırlarını aşan
bir anlamlandırma biçimi olarak ele alındığı ortaya konulmuş ve melodramatik
anlamlandırmanın modernleşme karşısında gelişen bir tepkiselliğin ürünü, yeni bir ahlak
ve erdem arayışı olduğu görüşü savunulmuştur. Dolayısıyla ikisi de moderniteyle ilgili
olan sinema ve melodramın her daim temas içinde olduğu gösterilmiştir.
Daha sonra Sovyet sinemasının da, kendine özgü değişik dönüşümler geçiren Sovyet
modernleşmesine bağlı olarak değişik dönemlerden geçtiği ama her bir döneminde
muhakkak melodramı ve melodramatikliği kullandığı ortaya çıkarılmıştır. Sovyet
sinemasının her dönüşümde farklı şekillerde de olsa, etkisi altındaki bütün ulusal
sinemaları da etkilediği ve onların da melodramla yakın ilişkide olmasına neden olduğu
anlatılmıştır.
Bunun yanısııra Azerbaycan sineması ayrıca bir ulusal sinema olarak da değerlendirilerek
onun Azerbaycandki modernleşme ve kimlik kuruculuğu ile ilişkisi gösterilmiştir. Bu
bağlamda Sovyet döneminde üretilen üç Azerbaycan filmi örneklendirilerek analiz edilip,
Sovyet sinemasının bir ulus sinemasına etkisi ve melodramatik anlamlandırmaya
araladığı kapı somutlaştırılmıştır.
Son olarak da melodram, modernleşme ve ulusal kimliğin inşası üçlü yapısının
birlikteliğinin, onun Azerbaycan ulusal kimliğinde kümelenen eril arzu ve kaygıları ile
yakın ilişkide olduğu gösterilmiş ve post-Sovyet Azerbaycan`ın ulusal kimliğinin de bu
eril arzu ve kaygılardan doğduğu için Sovyetlerde kurulmaya başlanan ulusal kimliği ile bir kopma değil, devamlılık ilişkisi içinde olduğu belirtilmiştir.