Şairin romanı, romanın şiiri: Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türk romanında şair ve şiir

Abstract

Şairlerin karakterleri, hayat tarzları, hayal dünyaları her zaman ilgi çekici olmuş, araştırma konusu yapılmıştır. Onların poetik anlayışları, hayal dünyaları ve yaratma faaliyetleri sadece poetik yazılarda değil, edebî türlerde de yer almıştır. Bu bağlamda şairleri anlatan onlarca romanın varlığından da söz edebiliriz. Bu tezin konusu da şair ve şiir konusuna odaklanan romanlardır. "Şair kimdir?", "Şairleri diğer sanatçılardan ayıran özellikler var mıdır?", "Şiir nedir?" ve "Nasıl yazılır?" gibi sorular bu tezin yazılış amacını teşkil etmektedir. Bu bağlamda tez üç ana bölümden oluşmaktadır. Şair tiplerini sınıflandıran bölüm tezin birinci bölümüdür. Bu bağlamda Türk romanına yansıyan yönleriyle dört tip şairin olduğu görülmüştür. Bunlar, romantizmin etkisindeki melankolik şairler, kahraman özelliği gösteren şairler, havaî bir hayat yaşayan rind-meşrep şairler ve geleneğin etkisinde şiirler yazan Divan şairleridir. Yine romantik şairleri taklit eden müteşairler de tezimize dâhil edilmiştir. Bu şair figürleri incelendikten sonra beslendiği kaynaklar, Divan şiirine, halk şiirine ve Batı şiirine yaklaşımları üzerinde durularak şair figürlerinin poetikası üzerinde çalışılmıştır. Yaratıcılık başlığı altında ise şairlerin eserlerini yaratma süreçleri, yaratma sancıları değerlendirilmiş, yaratıcılığın deha, delilik ve narsisizmle olan bağlantısı incelenmiştir. Bu çalışmada Tanzimat dönemi romanlarından Cumhuriyet dönemi romanlarına kadar değişen, dönüşen şair imajı ve şiir anlayışı ele alınmıştır.