Özet
19.Yüzyıl İstanbul hayatında bir değişim sürecidir. Batıyı model alma hareketi bu devirde yoğunlaşmış, bir takım değerlerimiz kaybolurken, yeni bir kültür anlayışı İstanbul hayatına yerleşmiştir. Fakat İstanbul konum itibariyle de doğu ile batının arasında bulunduğundan, yeni üslup tamamen aslına uygun gelişmeyip, kentin kültür ortamına uyum sağlayarak yeni bir şekil almıştır. İstanbul'un sosyal yapısındaki çeşitlilik herhangi bir Avrupa kentiyle kıyaslanmayacak niteliktedir ve saraydan gelen destek sanatın çizdiği yönde önemli derecede etkilidir. İlk değişim II.Mahmut'un yaptığı askeri reformların bir uzantısı olan askeri müzikte gerçekleşmiştir. Çok sesli müzik kültürü saray içinde gelişmeye başlamış, buradan toplumun diğer katmanlarına geçmiştir. Diğer yandan İstanbul'un batıya bakan yüzü olan Pera bölgesinde opera ve diğer müzikli gösteriler başlamıştır. Buna bağlı müzik icra edilen çeşitli mekân türleri ortaya çıkmaktadır. İlk tiyatro binaları inşa edilmeye başlanır. Değişen ihtiyaca göre yapılar da gelişmektedir. Tiyatrolar saray tarafından desteklenir. Pera bölgesinde 19.yüzyılda başlayan bir diğer etkinlik ise balolardır. Bunlardan sefarethane salonlarında gerçekleşen bazıları resmi nitelik taşımaktadır. Bu etkinliklere Osmanlı Sultanı ya da yabancı devlet adamları iştirak etmektedirler. Gerek bandolarda, gerek tiyatrolarda Avrupa'nın yakından takip edildiği görülmektedir. Dışardan gelen gösteri kumpanyaları ve ünlü müzisyenler İstanbul'a uğramayı tercih etmektedirler. Sarayda eskiden var olan Türk Müziği'ne, batı müziği eğitimi de ilave olmuştur. Hanedan soyundan pek çok müzisyen yetişmiştir. Ülkedeki sanat faaliyetleri ve sanatçılar da saray tarafından daima destek görmüştür. Gerek müziğin icra edildiği mekânlarda, gerek müzik formlarında, geleneksel üslupla batı tarzını sentezleyen örnekler ortaya çıkmıştır. 19.yüzyılda görülen bu ortam, Cumhuriyet sonrası gerçekleşecek gelişmelerin sosyal hayata yansıyan temelini oluşturmaktadır.