Kentsel Ritim Bağlamında Kentsel Tasarım 2021/2022

Abstract

2019-2020 eğitim öğretim döneminde Kentsel Tasarım Yüksek Lisans atölyesinde ilk defa ele aldığımız “kentsel ritim” kavramını temel alan yaklaşımı bu yıl da sürdürmeye devam ettik. Üç yıldır atölyeyle bütünleştirmeyi hedeflediğimiz bu kavram, kentlerdeki düzenli ve düzensiz hareketliliği, tekrarlanan faaliyetleri, kentsel mekanı oluşturan durağan/devingen öğelerin ilişkilerini ve etkileşimlerini, tasarımda mekan-zaman ilişkilerini, zamansal organizasyonu bir metafor yoluyla algılamamıza ve veri toplamamıza imkan verirken aynı zamanda bu verilerin görselleştirilmesi için aranan referansların bulunmasına da yardımcı oldu. “Kentsel ritim” metaforunun kullanılması; analiz aşamasında farklı ve değişen ritimlerin bilinmesine ve kent yaşamının daha iyi anlaşılmasına yardımcı olurken, tasarım aşamasında da bu ritimlerin dikkate alınarak mekansal organizasyonunun yapılması, projelere önemli katkıda bulundu. Kentsel Tasarım Yüksek Lisans Atölyesi olarak “kentsel ritim” metaforuna yenilerini ekleyerek projemizi hem analiz hem tasarım sürecinde daha fazla zenginleştirmeyi amaçladık. Dönem içerisinde metafor konusuyla ilgili bazı katılımcılarla tartışmayı derinleştirdik. Ritim konusunda olduğu gibi metafor konusunda da Türkçe kaynak bulmakta oldukça zorlandık. Atölye öğrencilerimiz yabancı kaynaklardan okumalar yaparak bizlerle paylaştı. Özellikle tasarım aşamasında metafor kavramını, mekanda deneyimlemeye çalışan öğrencilerimiz, ufak da olsa bazı ipuçları bulmaya çalıştılar. 2021-2022 eğitim ve öğretim yılında atölyede yapmış olduğumuz tartışmaların bir sentezini oluşturmak amacıyla aşağıdaki yazı oluşturuldu. Bu sentezde özellikle kentsel tasarım disiplini ve metafor arasındaki algı, bellek ve deneyim gibi ortak alanlar belirlenerek, bu alanlar arasındaki etkileşimi anlayabilmek açısından tartışmaya açıldı. Metaforun; tasarım alanları arasındaki ilişki, ara yüzler ve bağlam, nesneler arasındaki bağlantıları çözümlemek açısından bir araç olarak kullanılması, potansiyel ve öngörülemeyen tasarım çözümlerinin yelpazesini genişletmesi amaçlandı ve bu bağlamda tasarım projelerinde yaratıcılığı ve çeşitliliği arttırabileceği konularında değerlendirmeler yapıldı.